Ειδικότερα το ποδόσφαιρο που αναφέρθηκε, το συναντάμε στους σύγχρονους αγίους, μιας και είναι αρκετά πρόσφατο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Στις αρχές του 20ου αιώνα έκανε την εμφάνισή του στην Αθήνα. Περίπου το 1905, ο θείος ενός μαθητή της Ριζαρείου σχολής τού χάρισε μια μπάλα με όλα τα σχετικά «σύνεργα» για το παιχνίδι. Οι καθηγητές προβληματίστηκαν αν θα έπρεπε να επιτρέψουν το παιχνίδι αυτό. Αρχικά κράτησαν την μπάλα στο γραφείο. Η μοναδική αγωνία και σκέψη των παιδιών ήταν το πώς θα μπορούσαν να πάρουν την μπάλα. Διευθυντής εκείνη την περίοδο στη σχολή ήταν ο γνωστός μας άγιος Νεκτάριος. Τη λύση την έδωσε ένας νεαρός τότε διάκονος, ο π. Γερβάσιος Παρασκευόπουλος, ο οποίος πολύ πρόσφατα, στις 16 Νοεμβρίου 2023, αγιοκατατάχτηκε. Πρόκειται για έναν άγιο άνθρωπο, ο οποίος με την πνευματική του εργασία στα Κατηχητικά Σχολεία, άφησε εποχή στην πόλη των Πατρών.
Παραθέτουμε σε διασκευή τον διάλογο που έδωσε τη λύση για την… μπάλα, όπως καταγράφεται στο βιβλίο «Ο άγιος του αιώνα μας» του Σώτου Χονδρόπουλου:
«Μόλις έφυγαν οι Αιγινήτες, χτύπησε διακριτικά την πόρτα (του αγίου Νεκταρίου) και βρέθηκε σιμά του ένας νέος ρασοφορεμένος μαθητής. Ήταν μάλλον μικρός στο ανάστημα, αδύνατος, με κατάμαυρα μακριά μαλλιά και γένια. Τα μεγάλα του μάτια τόξευαν πίστη, αγνότητα, καλοσύνη. Καθώς σήκωσε το πρόσωπό του από τα χαρτιά και τα χειρόγραφα, ευθύς αναγνώρισε τον ιεροδιάκονο Γερβάσιο Παρασκευόπουλο, που ήταν εξαίρετος στα μαθήματα και θα έπαιρνε φέτος το απολυτήριό του με άριστα. Επειδή τον εκτιμούσε ιδιαίτερα, του είχε δώσει το δικαίωμα «ελευθέρας εισόδου» στο γραφείο του.
-Τι συμβαίνει, ιεροδιάκονε; σιγορώτησε ο άγιος Νεκτάριος.
-Άγιε Διευθυντά, αποκρίθηκε, και άλλη μια φορά σας απασχόλησα με εκείνο το νέο παιχνίδι…
-Ποιο; Δε θυμάμαι…
-Πρόκειται για το παιχνίδι της…της, πώς να την ονομάσω, της λαστιχοπέτσινης σφαίρας, το φουτ-μπολ, όπως συνηθίζουν και το λένε, το… ποδόσφαιρο.
-Τι δηλαδή γίνεται με αυτό;
-Όπως φαίνεται, είναι ένα παιχνίδι ομαδικής προσπάθειας, με δυο αντίθετους ομίλους. Οι μαθητές πολύ το αγαπούν, συναρπάζονται, ψυχαγωγούνται, όπως καταλαμβαίνω.
-Ω, ναι, τώρα θυμάμαι. Ποδόσφαιρο… αγγλικό παιχνίδι. Νομίζω ότι τρέχουν πολύ, ιδρώνουν, φωνάζουν και διαρκώς κλωτσούν. Η σκέψη τους περιορίζεται στα πόδια τους. Το είχα κάποτε απαγορεύσει.
-Μπορούν να το παίζουν και δίχως φωνές. Δεν το βρίσκω επικίνδυνο. Γιατί να μην τους δώσουμε λίγη χαρά, λίγη ψυχαγωγία τώρα που βρίσκονται ακόμη στα θρανία… Θα σας παρακαλούσα θερμώς να τους επιτρέπατε πότε-πότε, μετά τη γυμναστική…
Ξανασήκωσε το πρόσωπο, τον παρατήρησε φιλέρευνα. Χαμογέλασε με το γνωστό εκείνο χαμόγελό του.
-Έστω, Γερβάσιε, προέφεραν τα χείλη του. Εάν και εφόσον εγγυάσαι εσύ προσωπικώς.
-Εγγυώμαι, άγιε Διευθυντά».
Προφανώς, ο άγιος Γερβάσιος, διέκρινε τα οφέλη από τον αθλητισμό, και επομένως και από ένα τέτοιο παιχνίδι, γι’ αυτό και πρότεινε την αξιοποίησή του. Γιατί είναι εμφανές πώς ο αθλητισμός μπορεί να ωφελήσει το σώμα, που για τον χριστιανό είναι ιερό δώρο του Θεού, αλλά και την ψυχή. Μαθαίνει ο άνθρωπος να συνυπάρχει με τους άλλους, να συνεργάζεται και να συντονίζεται κάτω από συγκεκριμένους κανόνες. Καλλιεργεί την άμιλλα, δηλαδή τον ευγενή συναγωνισμό, και ιδιαίτερα έναν νέο άνθρωπο τον ξεκουράζει, τον αποφορτίζει και τον διασκεδάζει.
Όλα αυτά όμως ισχύουν για τον υγιή αθλητισμό, γιατί, όπως αρκετά πράγματα γύρω μας, ανάλογα με τη χρήση τους μπορούν να μας ωφελήσουν, αλλά μπορούν και να μας βλάψουν. Ο Μέγας Βασίλειος αναφέρει πολύ εύστοχα: «Όπως κόβουμε το τριαντάφυλλο προσέχοντας να μη μας πληγώσουν τα αγκάθια, έτσι πρέπει απ’ αυτά που βλέπουμε και ακούμε γύρω μας, να κρατούμε μόνο τα ωφέλιμα».
Και ποια είναι τα «αγκάθια» του ποδοσφαίρου και γενικότερα του αθλητισμού σήμερα;
Είναι ο φανατισμός, η θεοποίηση των ομάδων και των παικτών, τα στημένα παιχνίδια και οι δωροδοκίες που βγαίνουν κάθε τόσο στη δημοσιότητα. Το γεγονός ότι πίσω από τον πρωταθλητισμό που προβάλλεται, κρύβονται εταιρείες που διακινούν τεράστια χρηματικά ποσά που προέρχονται αρκετές φορές από όχι νόμιμες συναλλαγές. Οι παράνομες και βλαβερές ουσίες που χρησιμοποιούν πολλοί για να μπορέσουν να κάνουν καριέρα. Η χρήση των αθλητικών συλλόγων ως μέσων πίεσης ή ανάδειξης στην πολιτική.
Ας θέσουμε, λοιπόν, κριτήρια ως υγιείς άνθρωποι, ώστε ο αθλητισμός με τον οποίο ασχολούμαστε κάθε φορά, όχι μόνο να μη μας βλάπτει σωματικά και ψυχικά, αλλά και να επιτελεί τον σκοπό που ο Θεός μάς έχει δώσει και είναι η ολόπλευρη ανάπτυξη του ανθρώπου, στο σώμα, στο πνεύμα, αλλά και στην αθάνατη ψυχή μας.