Πώς να προσεύχομαι...
«Κύριε, μάθε μας να προσευχόμαστε»,
«Κύριε, δίδαξον ἡμᾶς προσεύχεσθαι» (Λουκ. ια΄1).
Ίσως ακούγεται παράξενο, αλλά αυτό ζήτησαν κάποτε οι δώδεκα Μαθητές από τον Χριστό˙ να τους μάθει να προσεύχονται.
Άραγε, εμείς ξέρουμε να προσευχόμαστε;
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις, ώστε η προσευχή μας να είναι αληθινή, σωστή, να αρέσει στον Θεό, να είναι δηλαδή θεάρεστη;
Α. Ησυχία - Συγκέντρωση
Ο ίδιος ο Κύριος μάς διδάσκει πώς να προσευχόμαστε. Ας δούμε τι ακριβώς λέει: «σὺ δὲ ὅταν προσεύχῃ, εἴσελθε εἰς τὸ ταμιεῖόν σου καὶ κλείσας τὴν θύραν σου πρόσευξαι τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ» (Ματθ. στ΄ 5), δηλαδή «όταν προσεύχεσαι, μπες στο δωμάτιό σου, κλείσε την πόρτα σου και προσευχήσου εκεί κρυφά στον Πατέρα σου· κι ο Πατέρας σου, που βλέπει τις κρυφές πράξεις, θα σε ανταμείψει φανερά». Αυτό, λοιπόν, που χρειάζεται όταν κάνουμε την προσευχή μας, είναι η ησυχία, γύρω μας και μέσα μας. Ο Χριστός μάς προτείνει να κλείσουμε τις «πόρτες», όχι μόνον του δωματίου, αλλά και του μυαλού και της καρδιάς μας σε οποιαδήποτε σκέψη και ασχολία μάς αποσπά την προσοχή, ώστε ολόκληρη η ύπαρξή μας να είναι αφιερωμένη στην επικοινωνία μας με Εκείνον.
Β. Πίστη - Ελπίδα
«…πάντα ὅσα ἐὰν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες, λήψεσθε.» (Ματθ. κα΄ 22), δηλαδή, «όλα όσα ζητήσετε στην προσευχή σας με πίστη, θα τα λάβετε».
Δεύτερο στοιχείο που χρειάζεται, ώστε να είναι η προσευχή μας γνήσια και θερμή, είναι η πίστη. Πίστη ότι ο Θεός υπάρχει. Πίστη ότι είναι δίπλα μας. Πίστη ότι μας ακούει προσεκτικά, με αγάπη και ενδιαφέρον. Πίστη ότι αυτό που Του ζητάμε, μπορεί να το κάνει.
Τι Του ζητάμε; Να μας βοηθήσει σε μια δυσκολία; Να μας ελευθερώσει από κάποιο πάθος που μας βασανίζει; Να μας σώσει από κάποιον πειρασμό; Να μας χαρίσει τον Παράδεισο; Θα τα κάνει! Όλα μπορεί να τα κάνει. Αρκεί να Τον εμπιστευόμαστε με όλη μας την καρδιά και να στηρίζουμε τις ελπίδες μας σ’ Εκείνον.
Γ. Ταπεινοφροσύνη - Μετάνοια
Ας θυμηθούμε την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου. Δύο άνθρωποι της εποχής εκείνης είχαν πάει στον ναό του Σολομώντα για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν Τελώνης και είχε διαπράξει πολλές παρανομίες, ενώ ο άλλος ήταν Φαρισαίος και, εξωτερικά τουλάχιστον, φαινόταν να τηρεί τον νόμο του Θεού. Στην προσευχή του ο Τελώνης συναισθανόταν την αμαρτωλότητά του, καθώς και την αναξιότητά του, τη μηδαμινότητά του απέναντι στον καλό και δίκαιο Θεό, ενώ ο Φαρισαίος προσευχόταν με υπερηφάνεια και θαυμασμό για τα «κατορθώματά του». Ο Χριστός, στο τέλος της παραβολής, μάς βεβαιώνει ότι δικαιωμένος από τον ναό βγήκε ο Τελώνης.
Γιατί, όμως, συνέβη αυτό; Γιατί ο αμαρτωλός και ανάξιος τελικά κερδίζει το έλεος του Θεού; Κατ’ αρχήν όλοι οι άνθρωποι είμαστε αμαρτωλοί, επομένως και ο Φαρισαίος. Αλλά ο Τελώνης είχε συναίσθηση της κατάστασής του, για την οποία ζητούσε το έλεος του Θεού, δηλαδή είχε ταπεινοφροσύνη και μετάνοια. Αυτές οι αρετές έκαναν την προσευχή του δεκτή από τον Θεό.
Όταν λοιπόν κι εμείς προσευχόμαστε με συναίσθηση της μικρότητάς μας απέναντι στον Θεό και με μετάνοια για τα λάθη μας, τότε θα «ανεβαίνει» και η δική μας προσευχή στον ουρανό.
Δ. Προετοιμασία
Σε κάθε αγώνα, οι παίκτες πριν μπουν στο γήπεδο κάνουν κάποια προθέρμανση. Αυτό γίνεται, αφενός για να μην τραυματιστούν και αφετέρου για να έχουν καλύτερη απόδοση στον αγώνα τους και να φτάσουν στη νίκη. Και η προσευχή είναι αγώνισμα, από τα δύσκολα μάλιστα, και θέλει την ανάλογη προετοιμασία.
Πώς, όμως, μπορούμε να προετοιμαστούμε; Πριν κάνουμε την προσευχή μας χρειάζεται να πατήσουμε το «στοπ». Να σταματήσουμε δηλαδή ό,τι κάνουμε, να ηρεμήσουμε και να σκεφτούμε ότι σε λίγο θα μιλήσουμε με τον ίδιο τον Θεό. Επίσης να διαβάσουμε κάποιο απόσπασμα από την Καινή Διαθήκη ή λίγες γραμμές από κάποιο χριστιανικό βιβλίο, ώστε να εμπνευστούμε και να μεταφέρουμε τον εαυτό μας από τα επίγεια στα ουράνια.
Έτσι, έχοντας κάνει την ανάλογη «προθέρμανση» στον νου και στην ψυχή μας, ήρεμοι και απαλλαγμένοι από τα βιοτικά, μπορούμε πλέον να στραφούμε με ελπίδα προς τον ουρανό!
Γιατί να προσεύχομαι...
Είναι αλήθεια ότι σήμερα ζούμε στην εποχή της τεχνολογίας και του διαδικτύου. Καθημερινά πολλές φορές νιώθουμε την ανάγκη να στέλνουμε μηνύματα και να απαντάμε στους φίλους και τους γνωστούς μας. Μάλιστα, είναι πολλές οι περιπτώσεις που με κάποια πρόσωπα είμαστε σε επικοινωνία όλη την ημέρα. Στην περίπτωση αυτή τα μηνύματα τα στέλνουμε με ευχαρίστηση, καθώς θέλουμε ιδιαίτερα να επικοινωνούμε με αυτούς που αγαπάμε.
Κατά ανάλογο τρόπο, ο άνθρωπος που αγαπάει τον Χριστό, νιώθει κάθε μέρα και κάθε στιγμή την ανάγκη να επικοινωνεί μαζί Του. Προσπαθεί να βρίσκει χρόνο να Του μιλάει και να παίρνει κουράγιο από την παρουσία Του. Και ο Χριστός που μας αγαπάει, όχι μόνο μας ακούει κάθε φορά που Τον αναζητάμε, αλλά και μας απαντάει με τον δικό Του τρόπο. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να μιλάμε με τον αληθινό Θεό μέσω της προσευχής. Μάλιστα, ένας άγιος της Εκκλησίας μας, ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, για να μας δείξει πόσο σημαντικό είναι να προσευχόμαστε, λέει ότι η προσευχή είναι πιο σημαντική και από την αναπνοή μας. Γιατί η αναπνοή μάς κρατάει στη βιολογική ζωή που είναι πρόσκαιρη, ενώ η προσευχή μάς συνδέει με την πραγματική ζωή, τον Χριστό.
Εκείνος που προσεύχεται ειλικρινά, με εμπιστοσύνη στον Θεό και με αγάπη, βρίσκει τη γαλήνη στην καρδιά του και προοδεύει στον αγώνα του. Με την προσευχή παίρνει δύναμη να αντιμετωπίζει τους πειρασμούς και να υπομένει δυσκολίες που τον ταλαιπωρούν καθημερινά.
Είναι αναγκαία, λοιπόν, η προσευχή. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να γίνεται όχι μόνο το πρωί και το βράδυ, αλλά και σε κάθε άλλη κατάλληλη στιγμή μέσα στη μέρα, ώστε όλη η ζωή μας να γεμίζει με την ευλογία Του.