Ο άγιος Γρηγόριος ο θαυματουργός

Υπήρξε μεγάλη φυσιογνωμία του 3ου μ.Χ. αιώνος. Ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης, στον εγκωμιαστικό του λόγο προς τον Άγιο, τον ονομάζει Μέγα. Λόγω της εσωτερικής του καθαρότητας, της βαθιάς του ταπείνωσης, καθώς και της μεγάλης του αγάπης προς τον Θεό και τους ανθρώπους, έλαβε το χάρισμα της θαυματουργίας «ἐκ νεαρᾶς εἰσέτι ἡλικίας». Το μεγαλύτερο, όμως, θαύμα είναι αυτό που έγινε στον ίδιο, δηλαδή η μεταστροφή του από την ειδωλολατρία στον χριστιανισμό.

Έζησε επί αυτοκρατορίας Αυρηλιανού. Γεννήθηκε σε ειδωλολατρικό περιβάλλον περίπου το 210-215 μ.Χ. Οι πλούσιοι γονείς του, μετά τις πρώτες γνώσεις που έλαβε στην πατρίδα του, τον έστειλαν να σπουδάσει νομικά μαζί με τον αδελφό του Αθηνόδωρο στη Βηρυτό. Καθ’ οδόν, και κατά αγαθή συγκυρία, γνώρισε στην Καισάρεια τον μεγάλο διδάσκαλο Ωριγένη και κυριολεκτικά μαγεύτηκε από τον λόγο και τη ρητορική του ικανότητα. Ο Γρηγόριος τόσο πολύ ενθουσιάστηκε μαζί του, ώστε άφησε τα νομικά και διετέλεσε επί χρόνια μαθητής του. Η συνέχεια της ζωής του υπήρξε όπως τη θέλησε η αγαθή πρόνοια του Θεού. Έγινε χριστιανός και, αντί για νομικά, σπούδασε θεολογία στην Αλεξάνδρεια.

Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του, τη Νεοκαισάρεια του Πόντου, η Εκκλησία βρήκε στο πρόσωπό του τον κατάλληλο ποιμένα για την επισκοπή Νεοκαισαρείας. Ο μητροπολίτης Αμασείας, Φαίδημος, διέκρινε τα χαρίσματά του και τον χειροτόνησε επίσκοπο Νεοκαισαρείας (από το 240 μ.Χ. μέχρι τον θάνατό του). Η Νεοκαισάρεια, όμως, τότε ήταν ειδωλολατρική πόλη και αριθμούσε 17 μόνο χριστιανούς. Αυτό ήταν όλο κι όλο το ποίμνιό του όταν χειροτονήθηκε. Ο Γρηγόριος, όμως, δεν το θεώρησε υποτιμητικό. Βασιζόταν πολύ στη δύναμη της θείας χάριτος. Ο Γρηγόριος ο Νύσσης λέει για αυτόν ότι, όταν κλήθηκε από τον Θεό να εγκαταλείψει τα γήινα, η πόλη κατοικούνταν εξ ολοκλήρου σχεδόν από χριστιανούς, αφού είχαν απομείνει μόνο 17 ειδωλολάτρες! Και ο βιογράφος του σημειώνει ότι έφυγε από τη ζωή αυτή στενοχωρημένος, επειδή δεν πρόλαβε να βαπτίσει και αυτούς.

Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης αναφέρει ότι μεγάλωσε ακούγοντας διηγήσεις και περιγραφές περιστατικών της ζωής του αγίου Γρηγορίου του Θαυματουργού, καθώς και τους θεόπνευστους λόγους του από τη γιαγιά του Μακρίνα. Η Μακρίνα ήταν μαθήτρια και πνευματικό παιδί του αγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας και ανέθρεψε τα εγγόνια της «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου» κατά τον λόγο του αποστόλου Παύλου, γαλουχώντας και τρέφοντάς τα με τον λόγο και το φωτεινό παράδειγμα του Αγίου. Θέλοντας να τα διδάξει, τους ανέφερε το πώς εκείνος αντιμετώπιζε τους ποικιλώνυμους πειρασμούς, τις δυσκολίες, τις συκοφαντίες, τους διωγμούς και τον πόλεμο εκ μέρους των ειδωλολατρών. Το πώς, με την υπομονή, την προσευχή και τον φλογερό του ζήλο μετέστρεψε όλους σχεδόν τους κατοίκους της πόλης από το σκοτάδι της ειδωλολατρίας στη φωτεινή πίστη του Χριστού. Τα περιστατικά τού έκαναν τόση εντύπωση, που τα θυμόταν ο Γρηγόριος Νύσσης ως το τέλος της ζωής του και αισθανόταν μεγάλη ευγνωμοσύνη για τη γιαγιά του που τους μεγάλωσε με αυτόν τον τρόπο.

Υπήρξε τόσο εγκρατής στη γλώσσα του, ώστε δε βγήκε από τη γλώσσα του κανένας κακός, περιττός ή αργός λόγος. Γι’ αυτό και ο Θεός τον κόσμησε και με το χάρισμα της θαυματουργίας. Υπήρξε θαυματουργός (μετακίνησε πέτρα μεγάλη, ξήρανε λίμνη). Επιτέλεσε πολλά θαύματα. Ας σημειωθεί ένα από αυτά: «Κάποτε δύο Εβραίοι ήθελαν να εξαπατήσουν τον Άγιο. Σκέφτηκαν, λοιπόν, τη στιγμή που θα περνούσε ο Γρηγόριος να προσποιηθούν ο ένας ότι είναι νεκρός και ο άλλος ότι θρηνούσε για την απώλειά του. Ο Γρηγόριος πράγματι προσευχήθηκε για την ανάπαυσή του και έντρομος ο άλλος Εβραίος διαπίστωσε μετά την αναχώρηση του Αγίου ότι ο σύντροφός του ήταν πράγματι νεκρός.».

Διδάχθηκε από τη Θεοτόκο και τον Ιωάννη τον Θεολόγο το μυστήριο της Αγίας Τριάδος και γι’ αυτό «δεύτερος Μωυσής παρ’ αυτών των εχθρών της αληθείας προσηγορεύετο».

Πέθανε ειρηνικά στα τέλη του 270 μ.Χ.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος πλ. δ’

Ἐν προσευχαῖς γρηγορῶν, ταῖς τῶν θαυμάτων ἐργασίαις ἐγκαρτερῶν, ἐπωνυμίαν ἐκτήσω τὰ κατορθώματα· ἀλλὰ πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, Πάτερ Γρηγόριε, φωτίσαι τὰς ψυχὰς ἡμῶν, μή ποτε ὑπνώσωμεν, ἐν ἁμαρτίαις εἰς θάνατον.