Το θαύμα του αρχαγγέλου Μιχαήλ εν Χώναις
6η Σεπτεμβρίου
Στις Χώνες της Φρυγίας ανέβλυσε μέγα αγίασμα στο όνομα του αρχαγγέλου Μιχαήλ, το οποίο γιάτρευε κάθε αρρώστια των ασθενούντων. Εκεί χτίστηκε από κάποιο χριστιανό, του οποίου η κόρη γιατρεύτηκε, περικαλλής ναός στο όνομα του Αρχιστρατήγου, στον οποίο ναό γίνονταν θαύματα με τη δύναμη του αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Μετά από 90 χρόνια ήρθε στον ναό κάποιος ευλαβής νέος που ονομαζόταν Άρχιππος. Η ζωή του στον ναό ήταν ευσεβής, εγκρατής και ασκητική. Εναντίον του στράφηκαν οι ειδωλολάτρες της εποχής, οι οποίοι ήθελαν να εκδικηθούν για τα θαύματα που επιτελούνταν εκεί. Γι’ αυτό έπιασαν τον Άρχιππο και τον χτύπησαν δυνατά, με σκοπό να τον δολοφονήσουν. Κυριευμένοι από φθόνο, όρμησαν έπειτα να καταστρέψουν τον ναό και το αγίασμα. Αλλά τότε επενέβη ο αρχάγγελος Μιχαήλ, ο οποίος εξουδετέρωσε τους ειδωλολάτρες. Άλλων τα χέρια έμειναν παράλυτα και άλλους σταμάτησε φράγμα φωτιάς. Έτσι, γύρισαν όλοι άπρακτοι.
Όμως, αυτοί οργίστηκαν περισσότερο και προσπάθησαν να στρέψουν το ρεύμα του ποταμού Χρύσου προς το αγίασμα και τον ναό, με σκοπό να πνίξουν τον Άρχιππο και τον λαό που βρισκόταν μέσα στον ναό. Τότε ο αρχάγγελος Μιχαήλ επενέβη και το ρεύμα στράφηκε προς τα πίσω. Τελευταία προσπάθειά τους να στρέψουν τα νερά δύο μεγάλων ποταμών, του Λυκόστρατου και του Κούφου, απέτυχε με νέα θαυματουργική επέμβαση του αρχιστρατήγου Μιχαήλ. Παρουσιάστηκε στον Άρχιππο και, αφού τον έβγαλε έξω από τον ναό, έκανε το σημείο του σταυρού και οι ποταμοί στάθηκαν απότομα σαν τείχος! Πρόσταξε έπειτα και χωνεύτηκαν στο μεγάλο βάραθρο που άνοιξε με το χτύπημα του ακοντίου του πάνω στον βράχο. Έτσι, σώθηκε ο ναός με τις προσευχές του οσίου Αρχίππου του εκκλησιάρχη.
Το βάραθρο, στο οποίο διοχετεύτηκαν τα νερά, υπάρχει στο σημείο αυτό μέχρι σήμερα. Κατά παράδοξο τρόπο έως σήμερα τα νερά των ποταμών χωνεύονται στο μέρος εκείνο και γι’ αυτό τον λόγο το μέρος ονομάστηκε Χώνα.
Ἀπολυτίκιον
Τῶν οὐρανίων στρατιῶν Ἀρχιστράτηγε, δυσωποῦμέν σε ἀεὶ ἡμεῖς οἱ ἀνάξιοι, ἵνα ταῖς σαῖς δεήσεσι τειχίσῃς ἡμᾶς, σκέπῃ τῶν πτερύγων, τῆς ἀΰλου σου δόξης, φρουρῶν ἡμᾶς προσπίπτοντας, ἐκτενῶς καὶ βοῶντας· ἐκ τῶν κινδύνων λύτρωσαι ἡμᾶς, ὡς ταξιάρχης τῶν ἄνω Δυνάμεων.