Οι άγιοι μάρτυρες Ανίκητος και Φώτιος
12η Αυγούστου
Έζησαν επί Διοκλητιανού και κατάγονταν από τη Νικομήδεια. Κάποτε, δημηγορούσε εναντίον των χριστιανών στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας ο Διοκλητιανός ενώπιον της Συγκλήτου και βλασφημούσε τον Χριστό. Ο άγιος Ανίκητος, που ήταν παρών, παρουσιάστηκε στη μέση και, χωρίς να υπολογίσει τις απειλές του τυράννου, ομολόγησε με παρρησία πως είναι χριστιανός, ασκώντας δριμύτατο έλεγχο στους εκπροσώπους της ειδωλολατρικής πλάνης και λέγοντας στον Διοκλητιανό: «Πλανάσαι, βασιλιά, αν νομίζεις ότι με τα μέτρα εναντίον των χριστιανών θα πετύχεις τους ασεβείς σκοπούς σου. Μάθε ότι οι χριστιανοί αποτελούν σήμερα την υγιέστερη μερίδα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Και θα ήταν ανόητοι και αναίσθητοι αν πίστευαν στα είδωλα. Γι’ αυτό, όποια μέτρα και αν πάρεις εναντίον τους, στο τέλος ζημιωμένος θα είσαι εσύ, ενώ αυτοί ένδοξοι μάρτυρες». Ο Διοκλητιανός, προσβεβλημένος από την παρατήρηση του Ανίκητου, έδωσε εντολή να υποβληθεί σε φρικτά βασανιστήρια. Τον έριξαν τροφή σε ένα τρομερό λιοντάρι. Ο Ανίκητος, όμως, με τη χάρη του Θεού έμεινε αβλαβής. Το εξαγριωμένο λιοντάρι δεν τον πείραξε, αλλά έγινε ήμερο σαν πρόβατο! Τότε έγινε μεγάλος σεισμός και συντρίφθηκαν πολλά ειδωλολατρικά αγάλματα. Κατόπιν, τον έβαλαν σε τροχό με αναμμένη φωτιά από κάτω, αλλά ο τροχός σταμάτησε και η φωτιά έσβησε. Ούτε το ξίφος του δημίου μπόρεσε να τον αποκεφαλίσει. Και όταν άρχισε και πάλι το οδυνηρό και συνάμα θαυμαστό μαρτύριο του Αγίου, ο νεαρός ανιψιός του Φώτιος πετάχτηκε μέσα από το πλήθος, έτρεξε κοντά στον Άγιο και αγκαλιάζοντάς τον άρχισε να τον καταφιλεί αποκαλώντας τον πατέρα! Στη συνέχεια, οι δύο Άγιοι βάδισαν μαζί το δρόμο του μαρτυρίου. Καταδικάστηκαν να μείνουν φυλακισμένοι επί τρία ολόκληρα χρόνια και εντελώς αφρόντιστοι. Ταλαιπωρημένοι και εξαντλημένοι καθώς ήταν από την πολύχρονη κακοπάθεια, τους έδεσαν και τους δύο μέσα στον λουτρό του Αντωνίου. Αφού υπερθέρμαναν το νερό, παρέδωσαν το πνεύμα τους στην πύρινη κάμινο (4ος αιώνας).
Απολυτίκιον
Θείας πίστεως τῇ συμφωνίᾳ, τὴν οἰκείωσιν τῆς συγγενείας δι’ ἀγώνων ἱερῶν ἐλαμπρύνατε, θεομακάριστε μάρτυς Ἀνίκητε, σὺν τῷ Φωτίῳ, φωτός τῷ θεράποντι. Ἀλλ’ αἰτήσασθε δοθῆναι πταισμάτων ἄφεσιν τοῖς μέλπουσιν ὑμῶν τὴν θείαν ἄθλησιν.