Ο απόστολος και ευαγγελιστής Ματθαίος, πριν τον καλέσει ο Χριστός, ονομαζόταν Λευίς. Ματθαίος ονομάστηκε μετά την κατάταξή του στη χορεία των Αποστόλων. Η ρίζα του ονόματος αυτού είναι εβραϊκή, η δε κατάληξη ελληνική και ερμηνεύεται Θεόδωρος. Ο πατέρας του Ματθαίου λεγόταν Αλφαίος και ήταν Γαλιλαίος, διαφορετικός από τον άλλον Αλφαίο, τον πατέρα Ιακώβου του Μικρού, τον επονομαζόμενο και Κλωπά.

Ο Ματθαίος έκανε το επάγγελμα του τελώνη. Κατά την ίδια του τη διήγηση (Ματθ. θ΄ 9-12), που αναφέρεται και από τον Μάρκο (β΄ 13-17) και από τον Λουκά (ε΄ 27-32), ο Ιησούς βρήκε τον Ματθαίο στο τελώνειο έξω από την Καπερναούμ και του είπε : “Aκολούθει μοι”. Ο Ματθαίος υπάκουσε αμέσως, γεγονός που αποδεικνύει ότι είχε ακούσει τη διδασκαλία του Ιησού και είχε ήδη δεχτεί το φωτισμό και τη σωτήρια επιρροή. Και όχι μόνο εγκατέλειψε αμέσως την τελωνειακή του υπηρεσία, αλλά και περιχαρής για την τιμή και την εύνοια φιλοξένησε τον Κύριό μας στο σπίτι του. Ήρθαν μαζί και οι μαθητές Του, αλλά και πολλοί τελώνες και αμαρτωλοί, δηλαδή ειδωλολάτρες, με τους οποίους έφαγε και συνομίλησε ο Ιησούς. Οι φαρισαϊκοί κύκλοι στην Καπερναούμ πληροφορήθηκαν το γεγονός και με τη συνηθισμένη υπεροπτική πώρωσή τους, την εύκολη και πρόθυμη σε διαβολές και κατακρίσεις, είπαν στους μαθητές Του: “Γιατί ο διδάσκαλός σας τρώει μαζί με τους τελώνες και τους αμαρτωλούς;”. O Iησούς άκουσε και είπε το θαυμάσιο εκείνο, το τόσο εκφραστικά συγκαταβατικό και επιεικές και φιλάνθρωπο και σύμφωνο προς το έλεος και το σκοπό της ενανθρωπήσεώς Του: “ου γαρ ήλθον καλέσαι δικαίους, αλλ’ αμαρτωλούς εις μετάνοιαν”.

Ο βίος του Ματθαίου από την κλήση του μέχρι την ανάληψη του Κυρίου δεν περιλαμβάνει ιδιαίτερα γεγονότα. Οι πράξεις των Αποστόλων (α΄ 13) αναφέρουν τον Ματθαίο μαζί με τους άλλους μαθητές στο υπερώο, να περιμένουν με προσευχές και δεήσεις την κάθοδο του Παρακλήτου, δηλαδή τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος.

Ο Ματθαίος εργάστηκε για την πίστη του Χριστού στην Ιερουσαλήμ μαζί με τους άλλους Αποστόλους και έπειτα κήρυξε και σ’ άλλους τόπους της Παλαιστίνης όπως μαρτυρεί στην εκκλησιαστική του ιστορία ο Ευσέβιος. Κήρυξε το λόγο του Ευαγγελίου στους Πάρθους και στους Μήδους. Κατά την εκτέλεση του ιεραποστολικού του έργου ο Ματθαίος έκανε πλήθος θαυμάτων. Κατά τον Ρουφίνο, τον Σωκράτη, τον Νικηφόρο, τον Κάλλιστο και άλλους, ο Ματθαίος κήρυξε και στην Αιθιοπία. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς πληροφορεί ότι ο Ματθαίος έζησε κατά τρόπο ασκητικό, μην τρώγοντας κανένα είδος κρέατος και αρκούμενος σε λιτότατη χορτοφαγία. Όσον αφορά το τέλος του, ο μεν Ηρακλάς φρονεί ότι πέθανε από φυσικό θάνατο, άλλοι υποστηρίζουν ότι το τέλος του ήταν μαρτυρικό στην Αιθιοπία.

Στον Ματθαίο η Εκκλησία οφείλει το φερώνυμό του πρώτο ευαγγέλιο. Το ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε περί το έτος 64 μ.Χ., πριν ο Ματθαίος αναχωρήσει από την Παλαιστίνη. Η περίφημη “επί του όρους ομιλία”, που μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί ο πιο τέλειος κώδικας των χριστιανικών εντολών, περιέχεται στις σελίδες τού κατά Ματθαίον ευαγγελίου, στα κεφάλαια ε΄, στ΄και ζ΄.