Ο ιερομάρτυρας Θεόδωρος ο Τήρων διήγε το μαρτυρικό του βίο στα χρόνια των αυτοκρατόρων Μαξιμιανού και Μαξιμίνου. Το προσωνύμιο του δόθηκε επειδή κατετάγη στη στρατιά των Τηρώνων, δηλαδή των νεοσύλλεκτων στρατιωτών. Όταν αρχηγός του τάγματός του ήταν ο πραιπόσιτος Βρίγκας, κλήθηκε να απολογηθεί για την πίστη και τη χριστιανική του συνείδηση. Με θαυμαστό θάρρος και τόλμη στάθηκε απέναντι στον Βρίγκα και υπερασπίστηκε σθεναρά την πίστη του. Συγκεκριμένα, διακήρυξε ενάντια σε κάθε αιρετική αυταπάτη ότι ο Χριστός έχει δύο υποστάσεις, τη θεϊκή και την ανθρώπινη. Πολέμησε και παραγκώνισε τις ασεβείς και ποταπές θεωρήσεις που ήθελαν τον κόσμο να πιστεύει και να προσκυνά άψυχα ξόανα και ανθρώπινα σκευάσματα. Όταν ο αρχηγός του τον πίεσε να αρνηθεί τον Χριστό και να σταματήσει το άγιο έργο του, ο Θεόδωρος απτόητος εκτέλεσε τη μεγαλύτερη πράξη του και έδωσε τη φαεινότερη απόδειξη πίστης: έκαψε το είδωλο της Ρέας, θεότητας των ειδωλολατρών, και μάλιστα ομολόγησε ο ίδιος την πράξη του. Συνελήφθη και, αφού υποβλήθηκε σε βασανιστήρια, ρίχτηκε σε πυρακτωμένη κάμινο, μέσα στην οποία παρέδωσε την ψυχή του στον Χριστό λαμβάνοντας το στεφάνι του μαρτυρίου. Ο άγιος Θεόδωρος τιμάται και κατά την 1η εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής για το θαύμα των κολλύβων.

Θαύμα Κολλύβων

Στα μέσα του 4ου αιώνα μ.Χ. ο ειδωλολάτρης αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιουλιανός ο Παραβάτης, για να κάνει κακό στους χριστιανούς, γνωρίζοντας ότι οι χριστιανοί καθαρίζονται περισσότερο με τη νηστεία κατά την πρώτη εβδομάδα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, θέλησε τότε ακριβώς να τους μολύνει. Διέταξε λοιπόν να κυκλοφορήσουν κρυφά στην αγορά κατά τις ημέρες εκείνες τρόφιμα μιασμένα από θυσίες που γίνονταν στα είδωλα.

Αλλά ο Θεός δεν άφησε απροστάτευτους τους πιστούς του. Εμφανίζεται, λοιπόν, στον ύπνο του αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Ευδοξίου ο άγιος Θεόδωρος. Του παραγγέλλει να συγκεντρώσει τους πιστούς αμέσως το πρωί της Δευτέρας, να τους εμποδίσει να φάνε από εκείνα τα τρόφιμα και να αναπληρώσει πρόχειρα την έλλειψη της αναγκαίας τροφής με κόλλυβα (βρασμένο σιτάρι). Γι’ αυτό ο λαός αποδίδει ευχαριστία στον άγιο Θεόδωρο κάνοντας τη μνήμη του με κόλλυβα.

Ἀπολυτίκιον

Μεγάλα τὰ τῆς πίστεως κατορθώματα! ἐν τῇ πηγῇ τῆς φλογός, ὡς ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως, ὁ ἅγιος μάρτυς Θεόδωρος ἠγάλλετο· πυρὶ γὰρ ὁλοκαυτωθείς, ὡς ἄρτος ἡδύς, τῇ Τριάδι προσήνεκται. Ταῖς αὐτοῦ ἱκεσίαις, Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς.