O άγιος μάρτυρας Υάκινθος ήταν γιος ευσεβών γονέων, του Θεόκλητου και της Θεονίλλας. Μεγάλωσε κατά τους χρόνους του επισκόπου Ηρακλείδη, που ήταν τοποθετημένος στην παραλιακή πόλη Αμάστριδα στον Εύξεινο Πόντο, που ήταν και η πατρίδα του. Το όνομα Υάκινθος το έλαβε με φανέρωση θείου Αγγέλου. Από την παιδική του ηλικία διακρίθηκε για τη μεγάλη του ευσέβεια, η οποία παρέμεινε και ενισχύθηκε όσο μεγάλωνε. Δεν κήρυττε μόνο την αλήθεια της χριστιανικής πίστης, αλλά και διακρινόταν για τη φιλαδέλφειά του και αξιώθηκε να κάνει θαύματα.

Θαύματα του Αγίου

Όταν έγινε τριών χρονών, ανέστησε με την προσευχή του ένα νεκρό παιδί, επικαλούμενος το όνομα του Ιησού Χριστού και το παρέδωσε πάλι στην ταλαιπωρημένη μητέρα του, που ως τότε θρηνούσε. Όσο μεγάλωνε ο Άγιος κατά τη σωματική του ηλικία, αύξανε και κατά την πνευματική ηλικία της αρετής και έκανε και άλλα πολλά θαύματα μέχρι γήρατος. Όταν κάποτε είδε τους Έλληνες ειδωλολάτρες να προσκυνούν δέντρο φτελιάς, το οποίο ήταν τρύπιο και κοίλο από την πολυκαιρία, πήγε εκεί και το έκοψε, παρακινούμενος από θείο ζήλο.

Μαρτύριο και κοίμηση

Τότε λοιπόν, γέροντας πια ο Υάκινθος, κατηγορήθηκε από τον έπαρχο Καστρίνσιο ότι εξύβριζε τους θεούς των ειδωλολατρών και έλεγε ότι τα διδάγματα της πολυθεΐας ήταν μυθεύματα. Συνελήφθη και προσήχθη στον ηγεμόνα Καστρίνσιο και τους άρχοντες της πόλης. Εκεί, ομολόγησε ότι επέκρινε το ψεύδος της αρχαίας θρησκείας και προέτρεπε όλους να ασπασθούν τον χριστιανισμό με την τέλεια πεποίθηση ότι σε αυτόν μόνο υπήρχε η αλήθεια και η σωτηρία. Ο έπαρχος δε σεβάστηκε το προχωρημένο της ηλικίας του και τη σωματική του αδυναμία και διέταξε να θανατωθεί με βασανιστήρια. Αφού χτυπήθηκε χωρίς έλεος, του ξερίζωσαν τα δόντια. Ύστερα τον έδεσαν με σχοινί και τον έσυραν έξω από την πόλη πάνω σε βράχους και πέτρες και τον πλήγωσαν με μυτερά καλάμια. Μετά τον έριξαν στη φυλακή, όντας γεμάτος πληγές, αίμα και τραύματα και εκεί παρέδωσε την αγία του ψυχή στα χέρια του Θεού, ο γέροντας μα γενναίος και ατρόμητος.

Λέγεται ότι στη μνήμη του Αγίου γίνεται το εξής θαυμάσιο: ο τάφος του Αγίου είναι κάτω από την επιφάνεια της γης και μέσα σε αυτόν βρίσκεται το τίμιο λείψανο. Όταν μαζεύονται οι χριστιανοί την ημέρα της γιορτής του και αρχίζουν να ψάλλουν, αναβλύζει κάτω από τον τάφο χώμα, το οποίο παίρνει ο επίσκοπος μέσα σε ιερό αγγείο και διανέμει στους χριστιανούς. Με το χώμα αυτό γιατρεύονται τα πάθη της ψυχής και του σώματος.