Ο όσιος Γεράσιμος
ο Νέος ασκητής της Κεφαλλονιάς
20ή Οκτωβρίου
Ο άγιος Γεράσιμος, γόνος της αριστοκρατικής και ευγενούς οικογενείας των Νοταράδων, γεννήθηκε το 1506 μ.Χ. (ή 1509) στα Τρίκαλα Κορινθίας. Οι γονείς του ονομάζονταν Δημήτριος και Kαλή. Ο προπάππος του, Λουκάς Νοταράς – τελευταίος πρωθυπουργός του Βυζαντίου – ήταν συγγενής εκ μητρός με τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, τον μαρτυρικό αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Η ανατροφή που δέχτηκε ήταν σύμφωνη με τα χριστιανικά ήθη και με ζήλο επιδόθηκε στη μελέτη των ιερών γραφών. Αφού ήρθε σε κατάλληλη ηλικία και έλαβε πλουσιοτάτη παιδεία, περιόδευσε σε όλους τους ιερούς τόπους της Στερεάς, της Θεσσαλίας και της Θράκης. Πήγε στην Κωνσταντινούπολη και προσκύνησε τους τάφους των προγόνων του. Κατόπιν, μετέβη στο Άγιο Όρος και εκάρη μοναχός, όπου και σώζεται το σπήλαιο της ασκήσεώς του στην έρημο της Καψάλας (κελλίον Μεγάλου Βασιλείου).
Στους Αγίους Τόπους χειροτονείται ιερεύς και χειροθετείται Αρχιμανδρίτης, υπηρετώντας επί 12 έτη στην Αγιοταφική αδελφότητα και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Επιθυμώντας περισσότερη ησυχία πέρασε στο όρος Σινά, στην Αίγυπτο, στην Κρήτη και κατέληξε στην Ζάκυνθο, όπου και παρέμεινε επί ένα δωδεκάμηνο.
Το 1555 μ.Χ. έρχεται στην Κεφαλλονιά. Ασκήτευσε στο σπήλαιο (σπηλαία), στην περιοχή «Λάσση» του Αργοστολίου, επί πέντε ή έξι έτη. Το 1560 μ.Χ. έφτασε στα Ομαλά της κοινότητας Βαλσαμάτων, όπου και ανακαίνισε το ξωκκλήσι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ιδρύοντας παράλληλα γυναικεία κοινοβιακή Μονή με πολυμελή αδελφότητα ονομάζοντάς την «Νέα Ιερουσαλήμ». Χαρακτηριστική είναι η φράση του αγίου με την οποία νουθετούσε έως εσχάτου αναπνοής: «Τεκνία ειρηνεύετε εν εαυτοίς και μη τα υψηλά φρονείτε».
Εκοιμήθη το έτος 1579 μ.Χ. στις 15 Αυγούστου στη Μονή «Νέα Ιερουσαλήμ», που είχε ιδρύσει ο ίδιος στα Ομαλά της Κεφαλλονιάς. Για λόγους, όμως, Εκκλησιαστικής οικονομίας η γιορτή του μετετέθη την επομένη. Αμέσως μετά τον θάνατό του σημειώθηκαν θεραπείες ασθενών και άλλες θαυματουργικές ενέργειες. Μετά 2 έτη, στις 29 Οκτωβρίου, έγινε η ανακομιδή. Με την επέμβαση των Παπικών, οι Βενετσιάνοι διέταξαν την Β’ ταφή. Στις 20 Οκτωβρίου του επομένου έτους έγινε η Β’ ανακομιδή. Έκτοτε, το ιερό λείψανο παραμένει άφθαρτο και αρτιμελές, φέροντας τα άμφια με τα οποία ενταφιάστηκε, και ευωδιάζει προς προσκύνηση και αγιασμό των πιστών. Εκτίθεται προς προσκύνηση μέσα σε τζαμένια λειψανοθήκη που ενσωματώνεται σε μεγαλύτερη, ασημένια, περίτεχνη λάρνακα, η οποία είναι τοποθετημένη πάνω από τον τάφο του αγίου.
Είναι πολιούχος της Κεφαλλονιάς. Η μνήμη του εορτάζεται στις 20 Οκτωβρίου, ημέρα ανακομιδής του λειψάνου του. Η μνήμη της κοιμήσεώς του αναγράφεται στις 16 Αυγούστου, οπότε στην Κεφαλλονιά τελείται πανηγυρική εορτή.
Ἀπολυτίκιον
Tῶν Ὀρθοδόξων προστάτην καὶ ἐν σώματι ἄγγελον, καὶ θαυματουργὸν θεοφόρον νεοφανέντα ἡμῖν, ἐπαινέσωμεν πιστοὶ θεῖον Γεράσιμον· ὅτι ἀξίως παρὰ Θεοῦ ἀπείληφεν, ἰαμάτων τὴν ἀέναον χάριν· ῥώννυσι τοὺς νοσοῦντας καὶ δαιμονῶντας ἰᾶται. Διὸ καὶ τοῖς τιμῶσιν αὐτόν, βρύει ἰάματα.