Ο άγιος απόστολος Τίτος

Ο Τίτος ήταν Έλληνας στην καταγωγή και μάλιστα από τους διακεκριμένους, όσον αφορά τη μόρφωση και το γένος. Αρχικά ήταν ειδωλολάτρης στην θρησκεία. Με θείο όραμα έλαβε εντολή να μελετήσει τη βίβλο των Εβραίων και αργότερα τον βρίσκουμε στα Ιεροσόλυμα, όπου γίνεται αυτόπτης και αυτήκοος της διδασκαλίας και των θαυμάτων του Κυρίου. Είναι από τους πρώτους που πίστεψαν με το κήρυγμα του αποστόλου Πέτρου. Υπήρξε μαθητής του Παύλου, πιστός ακόλουθός του και συνεργάτης του στο ευαγγελικό κήρυγμα. Ακολούθησε τον απόστολο Παύλο στη δεύτερη άνοδό του στην Ιερουσαλήμ και κατόπιν επιφορτίστηκε με αποστολή στην Κόρινθο, για να δει από κοντά την κατάσταση της εκεί Εκκλησίας. Όταν επέστρεψε, συνάντησε τον απόστολο Παύλο στη Μακεδονία. Έπειτα μαζί του, περίπου το έτος 58 μ.Χ., πήγαν στην Κρήτη, όπου ο απόστολος Παύλος, κατά την τέταρτη αποστολική περιοδεία του, κατέστησε τον Τίτο επίσκοπο Κρήτης για να κηρύξει το λόγο του Θεού και να εγκαταστήσει σ’ όλο το νησί πρεσβυτέρους. Από τη δεύτερη προς Τιμόθεον επιστολή μαθαίνουμε ότι ο Τίτος πήγε και στη Δαλματία, άγνωστο για ποιο σκοπό.

Ο Παύλος έστειλε και την γνωστή προς Τίτον επιστολή, από την οποία μαθαίνουμε ότι ο Έλληνας μαθητής του τιτλοφορείται απ’ αυτόν «τέκνον του γνήσιον». Από την επιστολή αυτή μαθαίνουμε επίσης, ότι ο Τίτος είχε λαμπρούς συνεργάτες στην Κρήτη, τον Ζηνά τον νομικό και τον περίφημο Απολλώ. Ο Τίτος, αφού ποίμανε «αποστολικώς το εμπιστευθέν αυτώ ποίμνιον», απεβίωσε ειρηνικά στην Κρήτη σε ηλικία 94 περίπου χρονών κατά το έτος 105 μ.Χ.. Συνεορτάζεται κατά την παρούσα ημέρα και η μνήμη των εξής τριών ιεραρχών της Κρήτης: Ανδρέα, αρχιεπισκόπου Κρήτης, Ευμενίου επισκόπου Γορτύνης και Κυρίλλου. (Η Γόρτυς ή Γόρτυνα κατά τους χρόνους της ρωμαϊκής κυριαρχίας και τους πρώτους χριστιανούς αιώνες ήταν η πρώτη πόλη της μεγαλονήσου και έδρα αρχιεπισκόπου).

Απολυτίκιον

Τοῦ Παύλου δειχθείς συνόμιλος Ἀπόστολε, σὺν τούτω ἡμῖν τὸν λόγον προκατήγγειλας τῆς ἐνθέου χάριτος, μυστολέκτα Τίτε μακάριε. διὰ τοῦτο βοῶμέν σοι, μὴ παύση πρεσβεύων ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Προσκληθεὶς οὐρανόθεν πρὸς γνῶσιν ἔνθεον, τὴν ἐν σαρκὶ τοῦ Δεσπότου ἐπιδημίαν ἐν γῇ, αύτοψεὶ ἑωρακὼς φωτὸς πεπλήρωσαι. ὅθεν τοῦ Παύλου κοινωνός, θεηγόρος γεγονώς. τὴν Κρήτην πᾶσαν πυρσεύεις, τ[ς εὐσεβείας τῇ αἴγλη, Τίτε Ἀπόστολε μακάριε.

Ἀπολυτίκιον Αποστόλων Βαρθολομαίου και Τίτου

Ἀπόστολοι ἅγιοι πρεσβεύσατε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.