Οι Τρεις Ιεράρχες

Ο κοινός εορτασμός των τριών μεγάλων Ιεραρχών,Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου, καθιερώθηκε επί αυτοκράτορος του Βυζαντίου Αλεξίου Α΄ του Κομνηνού (1081-1118 μ.Χ.), οπότε και ξέσπασε έριδα στη χριστιανική κοινότητα, η οποία απείλησε την ενότητα της χριστιανοσύνης. Οι αρετές, η ηθική φυσιογνωμία, η μεγαλοφυΐα, η θεολογική κατάρτιση και η βαθιά πίστη των τριών αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας έγιναν αιτία να αναπτυχθεί φιλονικία ανάμεσα στους χριστιανούς για το ποιος από τους τρεις ήταν σπουδαιότερος. Η διαμάχη αυτή έφτασε σε σημείο τέτοιο, ώστε τα πλήθη των χριστιανών να χωριστούν σε Βασιλείτες, Γρηγορίτες και Ιωαννίτες. Έπειτα από καιρό, οι τρεις Άγιοι θέλησαν να δώσουν από τον ουρανό ένα τέλος στην έριδα και γι’ αυτό εμφανίστηκαν στον ύπνο ενός θεοσεβούς ιεράρχη, του επισκόπου Ευχαΐτων Ιωάννη, ο οποίος διακρινόταν για τη βαθιά του παιδεία. Φάνηκαν, λοιπόν, σε όνειρο του επισκόπου ο καθένας ξεχωριστά και οι τρεις μαζί λέγοντας: «Εμείς είμαστε ένα ενώπιον του Θεού και θέλουμε να ειρηνεύωμεν τον κόσμον» και ζήτησαν να εορτάζουν μαζί. Ο συνετός ιεράρχης αποφάσισε να ορίσει κοινό εορτασμό της μνήμης των Αγίων και με τον τρόπο αυτό έληξε τη φιλονικία. Οι Τρεις Ιεράρχες, ως άριστοι επιστήμονες, πέτυχαν την αρμονική σύζευξη θεωρίας και πράξεως. Η φιλανθρωπία τους, η υποδειγματική ποιμαντική δράση τους, η θαρραλέα αντιμετώπιση των ισχυρών της εποχής τους, οι κοινωνικές τους αντιλήψεις, το συγγραφικό τους έργο, τους ανέδειξαν μεγάλους οικουμενικούς διδασκάλους της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Είναι οι προστάτες των εκπαιδευτικών, των μαθητών, των σπουδαστών και των φοιτητών.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’

Τοὺς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς τρισηλίου Θεότητος, τοὺς τὴν οἰκουμένην ἀκτῖσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας∙ τοὺς μελιῤῥύτους ποταμοὺς τῆς σοφίας, τοὺς τὴν κτίσιν πᾶσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας∙ Βασίλειον τὸν μέγαν, καὶ τὸν Θεολόγον Γρηγόριον, σὺν τῷ κλεινῷ Ἰωάννῃ, τῷ τὴν γλῶτταν χρυσοῤῥήμονι∙ πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί, συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν∙ αὐτοὶ γὰρ τῇ Τριάδι, ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ πρεσβεύουσιν.