Ο άγιος απόστολος Ανδρέας

Ο Ανδρέας, ψαράς στο επάγγελμα, γιος του Ιωνά και αδελφός του αποστόλου Πέτρου, ήταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας. Επειδή κλήθηκε από τον Κύριο πρώτος στην ομάδα των μαθητών, ονομάστηκε Πρωτόκλητος. Ο ζήλος του Ανδρέα και του Πέτρου, η φιλομάθεια και η προσδοκία του Μεσσία, έφεραν αρχικά τα δύο αδέλφια κοντά στον Ιωάννη τον Βαπτιστή, του οποίου υπήρξαν μαθητές.

«Τῇ ἐπαύριον πάλιν εἱστήκει ὁ Ἰωάννης καὶ ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ δύο, καὶ ἐμβλέψας τῷ Ἰησοῦ περιπατοῦντι λέγει· ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ. καὶ ἤκουσαν αὐτοῦ οἱ δύο μαθηταὶ λαλοῦντος, καὶ ἠκολούθησαν τῷ Ἰησοῦ. Στραφεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς καὶ θεασάμενος αὐτοὺς ἀκολουθοῦντας λέγει αὐτοῖς· τί ζητεῖτε; οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· ραββί· ὃ λέγεται μεθερμηνευόμενον Διδάσκαλε· ποῦ μένεις;  λέγει αὐτοῖς· ἔρχεσθε καὶ ἵδετε. ἦλθαν οὖν καὶ εἶδον ποῦ μένει, καὶ παρ’ αὐτῷ ἔμειναν τὴν ἡμέραν ἐκείνην· ὥρα ἦν ὡς δεκάτη. ἦν Ἀνδρέας ὁ ἀδελφὸς Σίμωνος Πέτρου εἷς ἐκ τῶν δύο τῶν ἀκουσάντων παρὰ Ἰωάννου καὶ ἀκολουθησάντων αὐτῷ· εὑρίσκει οὗτος πρῶτον τὸν ἀδελφὸν τὸν ἴδιον Σίμωνα καὶ λέγει αὐτῷ· εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν· ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον Χριστός·» (Ιωαν. 1, 35-42)

Η ιστορία της ζωής του Ανδρέα μέχρι τη Σταύρωση, την Ανάσταση και την Ανάληψη του Χριστού, υπήρξε σχεδόν ίδια με εκείνη των άλλων μαθητών. Μετά τον σχηματισμό της πρώτης Εκκλησίας, ο Ανδρέας κήρυξε στη Βιθυνία, τον Εύξεινο Πόντο, τη Θράκη, τη Μακεδονία και την Ήπειρο. Υπήρξε ιδρυτής της Εκκλησίας του Βυζαντίου, που έγινε η μεγάλη, του Χριστού, Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης. Έπειτα από πολλές περιοδείες σε διάφορους τόπους, όπου ο Άγιος υπομένοντας πολλές κακουχίες και ταλαιπωρίες δίδαξε στους ανθρώπους το Ευαγγέλιο της σωτηρίας, ο Ανδρέας κατέληξε στην Πάτρα της Αχαΐας. Εκεί η διδασκαλία του καρποφόρησε και με τις προσευχές του θεράπευσε θαυματουργικά πολλούς ασθενείς. Έτσι, η χριστιανική αλήθεια είχε μεγάλες κατακτήσεις στον λαό της Πάτρας. Ακόμα και η Μαξιμίλλα, σύζυγος του ανθυπάτου της Αχαΐας, Αιγεάτου, αφού τη θεράπευσε ο Απόστολος από τη βαριά αρρώστια που είχε, πίστεψε στον Χριστό. Το γεγονός αυτό εκνεύρισε τον ανθύπατο και με την παρότρυνση ειδωλολατρών ιερέων συνέλαβε τον Ανδρέα. Υπέμεινε ανδρειότατα σε ηλικία ογδόντα ετών μαρτυρικό θάνατο στην Πάτρα, της οποίας είναι πολιούχος και προστάτης. Κατά την παράδοση, ο Ανδρέας σταυρώθηκε με σταυρό σχήματος «Χ», και μάλιστα με το κεφάλι προς τα κάτω. Έτσι, ο απόστολος Ανδρέας παρέστησε τον εαυτό του στον Θεό «δόκιμον εργάτην» (Β’ προς Τιμόθεον, 2:15), δηλαδή δοκιμασμένο και τέλειο εργάτη του Ευαγγελίου.

Το λείψανό του έθαψε με ευλάβεια ο πρώτος επίσκοπος Πατρών, Στρατοκλής.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’

Ὡς τῶν Ἀποστόλων Πρωτόκλητος, καὶ τοῦ Κορυφαίου αὐτάδελφος, τὸν Δεσπότην τῶν ὅλων Ἀνδρέα ἱκέτευε, εἰρήνην τῇ οἰκουμένῃ δωρήσασθαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.