Στην εκλεκτή αυτή χορεία των αγίων ποιητών και υμνογράφων της Εκκλησίας μας ανήκει και ο βιογραφούμενος άγιος Ιωσήφ, ο οποίος καταγόταν από τη Σικελία από γονείς ευσεβείς. Ο πατέρας του ονομαζόταν Πλωτίνος και η μητέρα του Αγάθη. Τον ανέθρεψαν με τα διδάγματα και το ζωντανό πνεύμα της χριστιανικής ευσέβειας. Από την παιδική του ηλικία διακρινόταν για την ευσέβεια και την πραότητά του και για την ενασχόλησή του με τις Γραφές, ενώ αρεσκόταν στο να απαγγέλλει και να ψάλλει εκκλησιαστικούς ύμνους. Αργότερα, με το χάρισμα το οποίο έλαβε “άνωθεν” και το οποίο καλλιέργησε και αύξησε, ασχολήθηκε με τη συγγραφή ύμνων και “μελιχροίς μελωδήμασι ανύμνησε, Πνεύματι κινούμενος, των Αγίων παν σύστημα”.

Η ζωή του υπήρξε μακρά και περιπετειώδης. Έζησε έναν περίπου αιώνα. Μετά τον πρόωρο θάνατο του πατέρα του και λόγω της κατάληψης της Σικελίας από τους Άραβες, κατέφυγε μαζί με τη μητέρα και την αδελφή του στην Πελοπόννησο. Ύστερα, από εκεί μετακόμισαν στη Θεσσαλονίκη, όπου εκάρη μοναχός και χειροτονήθηκε ιερέας. Στη νέα του ζωή διακρίθηκε για τον ιερό του ζήλο και την ασκητικότητα των συνηθειών του. Διέπλασε χαρακτήρα σύμφωνα με την ακρίβεια των χριστιανικών παραγγελμάτων, αναδείχθηκε πράος, ταπεινόφρων και άκακος. Την περίοδο αυτή ασχολήθηκε συστηματικά με την καλλιγραφική αντιγραφή των ύμνων αλλά και με τη σύνθεση νέων. Το λειτουργικό βιβλίο που ονομάζεται Οκτώηχος ή Παρακλητική, κατά ένα μεγάλο μέρος είναι δικό του έργο.

Μετά από καιρό πήγε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί έζησε ασκητικά, έγκλειστος στο ναό του αγίου ιερομάρτυρα Αντύπα, όπου γνωρίστηκε και συνδέθηκε με τον άγιο Γρηγόριο τον Δεκαπολίτη. Από εκεί έφυγε διωγμένος για τη Ρώμη, επειδή πολέμησε με παρρησία και σθένος την αίρεση της εικονομαχίας και τα διατάγματα του εικονομάχου βασιλιά Λέοντα Ε’. Καθ’ οδόν προς τη Ρώμη έπεσε σε ενέδρα πειρατών, οι οποίοι τον απήγαγαν και τον φυλάκισαν αιχμάλωτο στην Κρήτη. Μετά την αποκατάσταση της λατρείας των ιερών εικόνων, ανακλήθηκε από την εξορία και επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και τελείωσε τη ζωή του σε βαθύ γήρας το 842 (κατά άλλους το 886) μ.Χ.

Ο Ιωσήφ έλαβε τον τίτλο του Υμνογράφου, διότι υπήρξε άριστος μελωδός της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οι περισσότεροι από τους ασματικούς κανόνες που περιέχονται στα μηναία είναι δικά του ποιητικά δημιουργήματα. Κατά τον όσιο Νικόδημο τον Αγιορείτη συνέθεσε και οκτώηχους κανόνες στη Θεοτόκο και σε άλλους Αγίους, που σώζονται στο Άγιο Όρος και την Παρακλητική.

Ἀπολυτίκιον

Τὸ δωδεκάχορδον τοῦ Λόγου ὄργανον, τὴν παναρμόνιον λύραν τῆς χάριτος, τὸν Ὑμνογράφον Ιωσὴφ τιμήσωμεν ἐπαξίως· οὗτος γὰρ ἀνύμνησε, μελιχροῖς μελῳδήμασι, Πνεύματι κινούμενος, τῶν Ἁγίων πᾶν σύστημα. Μεθ΄ ὧν καὶ ἱκετεύει ἀπαύστως, δοῦναι ἡμῖν πταισμάτων λύσιν.