Έζησε την εποχή που βασιλιάς της Ιουδαίας ήταν ο Ηρώδης. Ο Ζαχαρίας διήγε βίο ενάρετο και ευσεβή μαζί με τη σύζυγό του Ελισάβετ, η οποία όμως δεν μπορούσε να τεκνοποιήσει.

Η προαναγγελία της γέννησης του Ιωάννου του Προδρόμου έγινε από τον αρχάγγελο Γαβριήλ στον άγιο προφήτη Ζαχαρία, όταν αυτός ήταν σε βαθιά γεράματα,την ώρα που εκτελούσε τα καθήκοντά του ως ιερέας στο ναό των Ιεροσολύμων την ώρα του θυμιάματος. Κατά τη γνώμη του Χρυσοστόμου, του Αυγουστίνου, του Αμβροσίου και άλλων, ο προφήτης Ζαχαρίας δεν ήταν απλός ιερέας, αλλά αρχιερέας ο οποίος εισερχόταν στα Άγια των Αγίων. Η καρδιά του Ζαχαρία γέμισε ενθουσιασμό και χαρά. Όμως είχε αμφιβολίες, αφού γνώριζε ότι η Ελισάβετ δεν μπορούσε να κάνει παιδιά και πως ήταν σε μεγάλη ηλικία. Στη δυσπιστία του Ζαχαρία, ο αρχάγγελος Γαβριήλ απάντησε με το «ιδού έση σιωπών και μή δυνάμενος λαλήσαι άχρι ης ημέρας γένηται ταύτα». Έμεινε, λοιπόν, προσωρινά κωφάλαλος.

Το θέλημα του Θεού πραγματοποιήθηκε και η Ελισάβετ συνέλαβε και γέννησε ένα γιο. Όταν ρώτησαν τον Ζαχαρία ποιο θα ήθελε να είναι το όνομα του παιδιού του, αυτός έγραψε το όνομα “Ιωάννης”. Τότε ο Θεός επέτρεψε στον αρχιερέα να ξαναμιλήσει. Πράγματι, την όγδοη ημέρα από τη γέννηση του Ιωάννη «ανεώχθη τό στόμα αυτού παραχρήμα καί η γλώσσα αυτού καί ελάλει ευλογών τόν Θεόν». Στην ωδή που έψαλε προφητεύει την έλευση του Μεσσία και την αποστολή του Ιωάννη να προπαρασκευάσει τη σωτηριώδη υποδοχή του Κυρίου από τους ανθρώπους.

Ο Ζαχαρίας βρήκε οικτρό θάνατο μέσα στον ίδιο το ναό και συγκεκριμένα στο θυσιαστήριο από Ιουδαίους στρατιώτες με εντολή του Ηρώδη. Ο θάνατός του οφείλεται στο ότι ο Ζαχαρίας διακήρυττε ότι η Θεοτόκος Μαρία είναι μαζί Μητέρα και Παρθένος και όρισε να έχει θέση μέσα στο ναό, στο χώρο των παρθένων, και επίσης διότι τον καιρό της βρεφοκτονίας δε βρισκόταν πουθενά ο Ιωάννης, επειδή κρυβόταν μαζί με τη μητέρα του σε σπήλαιο πέρα από τον Ιορδάνη.

Ο προφήτης Ζαχαρίας είναι ο προστάτης των κωφαλάλων.

Ἀπολυτίκιον

Ἱερωσύνης στολισμόν, περιβαλλόμενος σοφέ, κατὰ τὸν νόμον τοῦ Θεοῦ, ὁλοκαυτώματα δεκτά, ἱεροπρεπῶς προσενήνοχας Ζαχαρία· καὶ γέγονας φωστήρ, καὶ θεατὴς μυστικῶν, τὰ σύμβολα ἐν σοί, τὰ τῆς χάριτος, φέρων ἐκδήλως πάνσοφε· καὶ ξίφει ἀναιρεθεὶς ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ, Χριστοῦ Προφῆτα, σὺν τῷ Προδρόμῳ, πρέσβευε σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.