Οι άγιοι 42 μάρτυρες

Το Αμόριο, πόλη της Μεγάλης Φρυγίας και πατρίδα του Θεοφίλου του εικονομάχου, από τον 6ο ιδιαίτερα αιώνα μ.Χ. ήταν επίσημο στρατιωτικό κέντρο και αμυντήριο του βυζαντινού κράτους στην κεντρική Ασία. Πέρσες ποιητές την ονόμαζαν “βασιλεύουσα των Ελλήνων”. Το 666 μ.Χ. την κατέλαβαν οι Άραβες, αλλά οι Βυζαντινοί την ανέκτησαν. Όμοιες απώλειες και ανακαταλήψεις δεν έλειψαν. Το 838 μ.Χ. το Αμόριο, μετά από αντίσταση 55 ημερών υπό τον ηρωικό στρατηγό Αέτιο, κυριεύτηκε από τους Άραβες με πολιορκητή τον χαλίφη Μουτασίμ μετά από προδοσία. Λέγεται ότι εβδομήντα χιλιάδες πολιτών φονεύτηκαν και αιχμαλωτίστηκαν. Από τους αιχμαλώτους, σαράντα δύο, μεταξύ των οποίων ο ιερέας Θεόδωρος και οι υπόλοιποι διαπρεπέστατοι πολιτικοί και στρατιωτικοί, γόνοι ευγενών βυζαντινών οικογενειών, αφού μεταφέρθηκαν στη Βαγδάτη, ρίχτηκαν στις φυλακές. Εκεί, αλυσοδεμένοι μέσα σε βαθύ σκοτάδι, σε τρομερή υγρασία, χωρίς τον παραμικρό αερισμό, κοιτόμενοι στο έδαφος, διακόπτοντας την πείνα και τη δίψα τους με λίγο μουχλιασμένο ψωμί και νερό που ήταν αδύνατο να πιουν, έμειναν ολόκληρο μήνα ζητώντας ψυχικό στήριγμα στην προσευχή, δεόμενοι να τους δοθεί γρηγορότερα ο θάνατος.

Μια μέρα τους έβγαλαν από τη φυλακή, και με τα δεσμά τους και τη φοβερή τους εξάντληση μόλις που μπορούσαν να βαδίσουν. Απόλαυσαν το φως, τον καθαρό αέρα, και με την ιδέα ότι τους οδηγούσαν στη θανατική τους εκτέλεση δόξαζαν τον Θεό και ζητούσαν να γίνουν δεκτοί στην αιώνια ζωή. Τους έφεραν σε μια αυλή του στρατώνα και εκεί έλυσαν τα δεσμά τους. Ταυτόχρονα, μερικοί Άραβες αξιωματικοί τους πλησίασαν και προς μεγάλη τους κατάπληξη τους χαιρέτισαν σχεδόν φιλικά. Δεν άργησαν να καταλάβουν το γιατί. Τους οδήγησαν στη μεγάλη αίθουσα μπροστά στο χαλίφη Μουτασίμ. Ο χαλίφης τους είπε ότι θέλει να τους λυπηθεί γιατί τιμά την ανδρεία τους, κι επειδή τους θεωρεί ανθρώπους λογικούς πιστεύει ότι θα εννόησαν πως ο Θεός είναι με το μέρος τους. Τους ζήτησε, λοιπόν, να γίνουν δικοί του. Τους υποσχέθηκε ότι θα τους κατατάξει στο στρατό του αξιωματικούς με τους βαθμούς τους, ότι θα τοποθετήσει τους πολιτικούς σε καλά αξιώματα, υπό τον όρο όμως ότι θα ασπάζονταν τη μουσουλμανική θρησκεία. Τους άφησε λίγο καιρό να το σκεφτούν. Δεν ήταν όμως ανάγκη να σκεφτούν, γιατί είχαν σκεφτεί προβλέποντας την περίπτωση αυτή και είχαν λάβει όλοι τους αμετάθετη την απόφασή τους. Μάταια μετά την αποχώρηση του χαλίφη προσπάθησαν μερικοί αξιωματικοί του να τους μεταπείσουν. Κι όταν ο χαλίφης το πληροφορήθηκε, διέταξε τη θανάτωσή τους.

Τότε τα αποκαμωμένα σώματά τους ζωογονήθηκαν. Τα κουρασμένα και επί ένα μήνα απεριποίητα πρόσωπά τους έδειξαν θεία αίγλη. Δέχτηκαν όλοι με πολλή χαρά τον αποκεφαλισμό τους. Αγωνιστές ηρωικοί της πατρίδας, θα γίνονταν τώρα και άγιοι μάρτυρες του Χριστού. Κι έγιναν με απαρχή τους τον ιερέα Θεόδωρο, ο οποίος κατά την πολιορκία του Αμορίου είχε δείξει τόση ανδρεία, ώστε τον ονόμασαν Κρατερό, και ο οποίος και τότε αλλά και μέσα στη φυλακή δεν έπαυε να διδάσκει ότι οι αγωνιστές της πατρίδας και της πίστης κατά τον απόστολο Παύλο είναι διπλά ιεροί και αποτελούν εκλεκτή παράταξη στις χορείες των αγίων του Θεού.