Η αγία μεγαλομάρτυς Κυριακή

Η περίοδος της βασιλείας του Διοκλητιανού και του Μαξιμιανού (3ος μ.Χ. αιώνας) ανέδειξε πολλούς μάρτυρες που λάμπουν σαν πολύφωτα αστέρια στο νοητό στερέωμα της Εκκλησίας του Χριστού. Ένα από αυτά είναι και η αγία Κυριακή. Μεγαλωμένη σε περιβάλλον ευλάβειας και αγάπης στον αληθινό Θεό, ποτιζόταν με τα νάματα της ευαγγελικής ζωής και αναδείχθηκε σύμφωνα με τον ιερό υμνογράφο βρύση με πάρα πολύ νερό που πότισε την Εκκλησία και την έκανε να καρποφορήσει. “Ως βρύση πολύκρουνος παρθενομάρτυς Χριστού, κατήρδευσας πάνσοφε την Εκκλησίαν αυτού και ήθλησας άριστα…”.

Γεννήθηκε την πρώτη ημέρα της εβδομάδος, που είναι αφιερωμένη στον Κύριο, γι’ αυτό και έλαβε το όνομα Κυριακή. Ήταν καρπός προσευχής. Ήταν δώρο του Θεού στον Δωρόθεο και την Ευσεβία, τους ευσεβείς και πλούσιους γονείς της, που ήταν άτεκνοι και προσεύχονταν στον Θεό μέρα και νύχτα με πολλή πίστη και αγάπη να τους χαρίσει ένα παιδί. “Εκέκραξαν οι δίκαιοι και ο Κύριος εισήκουσεν αυτών και εκ πασών των θλίψεων αυτών ερύσατο αυτούς”, θα μας πει ο ιερός Ψαλμωδός. Σύμφωνα με την υπόσχεσή τους, την ανέθρεψαν “εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου” κατά τον απόστολο Παύλο και την πρόσφεραν ως αντίδωρο στον Θεό. Αυτή η αφιέρωση και προσφορά, ασφαλώς, δεν έγινε παρά τη θέλησή της. Οι γονείς της της είχαν εμπνεύσει την αγάπη προς τον Θεό και τη βοήθησαν να βιώσει εκείνον τον τρόπο ζωής που είναι κρυμμένος από τα μάτια των πολλών. Πέρα από αυτά που φαίνονται, που πολλές φορές απατούν και απογοητεύουν, υπάρχουν και αυτά που δε φαίνονται, η εσωτερική ζωή της ψυχής, που έχει άλλο σκοπό και άλλη προοπτική, που στοχεύει ψηλά, “σε άλλο γαλαξία” όπως λέει και ο ποιητής, και προξενεί άλλες χαρές και συγκινήσεις. Άλλωστε, το μαρτύριο στο οποίο προχώρησε με προθυμία, δεν είναι αποτέλεσμα ισχυρής θέλησης και δυνατού χαρακτήρα, αλλά καρπός αυτής της ζωής, της “κεκρυμμένης σύν τω Χριστώ εν τω Θεώ”. Είναι καρπός των χαρισμάτων του αγίου Πνεύματος που κατοικεί στην καθαρή καρδιά των αγίων.

Επειδή αρνήθηκε το συνοικέσιο ενός πλούσιου, καταγγέλθηκε στον Διοκλητιανό ως χριστιανή μαζί με τους γονείς της. Πρώτα οι γονείς της βασανίστηκαν και στη συνέχεια αποκεφαλίστηκαν στη Μελιτήνη από τον δούκα Ιούστο επειδή αρνήθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα. Η αγία Κυριακή οδηγήθηκε στη Νικομήδεια και στάλθηκε στον Καίσαρα Μαξιμιανό, ο οποίος αφού τη βασάνισε σκληρά την έστειλε στη Βιθυνία, στον άρχοντα Ιλαριανό. Εκείνος της υπενθύμισε ότι η ομορφιά της είναι για απολαύσεις και όχι για βασανιστήρια. Τότε η παρθένος κόρη του απάντησε: “Ούτε στη νεότητά μου, ούτε στην ομορφιά μου δίνω την παραμικρή προσοχή. Τα λαμπρότερα από τα επίγεια πράγματα είναι προσωρινά όπως τα άνθη και κούφια όπως οι σκιές. Σήμερα, έπαρχε, είμαι όμορφη. Αύριο μια άσχημη γριά. Να κάνω, λοιπόν, κέντρο της ζωής μου την ομορφιά μου; Την αξία της, όμως, τη γνώρισα στις ρυτίδες που την περιμένουν και στον τάφο που την καλεί. Νόμισες, λοιπόν, ότι θα κάνω την τερατώδη ανοησία να χάσω την αιώνια λαμπρότητα, για να μείνω λίγο περισσότερο στη γη; Γι’ αυτό, στο ξαναλέω, έπαρχε, είμαι και θα είμαι στη ζωή και στο θάνατο χριστιανή”! Εξοργισμένος ο Ιλαριανός, τη βασάνισε και διέταξε να την αποκεφαλίσουν. Δεν πρόλαβαν, όμως, οι δήμιοι να την αποκεφαλίσουν, διότι η Αγία παρέδωσε το πνεύμα της τη στιγμή κατά την οποία με την άδεια των δημίων προσευχόταν στον Θεό. Αυτό το τέλος της Αγίας και όσα άλλα θαυμαστά συνόδεψαν το μαρτύριό της συντέλεσαν ώστε πολλοί από τους ειδωλολάτρες να ασπαστούν τη χριστιανική πίστη.

Ἀπολυτίκιον

Φερωνύμως τῇ κλῄσει τὴν σπουδήν σου κατάλληλον, ἀνεδείξω ἀληθῶς, Κυριακὴ μεγαλώνυμε. Κυρία σαρκός τε καὶ παθῶν ἀτίμων, ἐφάνης ἀνδρικῶς καὶ παρέχεις τὰς ἰάσεις τοῖς εὐσεβῶς τῷ ναῷ σου προσπελάζουσι· δόξα τῷ ἐν κινδύνοις ἡμῶν προστάτιν σὲ δείξαντι.

Κυρίων τὸν Κύριον, καὶ Βασιλέα Χριστόν, ἐξ’ ὅλης ἠγάπησας, Κυριακή τῆς ψυχῆς, καὶ χαίρουσα ἤθλησας· ὅθεν Παρθενομάρτυς, παρ’ αὐτοῦ δοξασθεῖσα, βρύεις τοῖς σὲ τιμῶσιν, ἰαμάτων τὴν χάριν, τοῖς πᾶσιν αἰτουμένη, πταισμάτων συγχώρησιν.

Καλλιέρημα ὤφθης καὶ θῦμα ἅγιον, προσενεγκοῦσα τῷ Πλάστῃ τὴν καθαράν σου ψυχήν, ἥν ἐδόξασε Χριστός, ὦ καρτερόψυχε. Ὅθεν καὶ βρύει διὰ σοῦ, τοῖς τιμῶσί σε πιστοῖς, τὰς χάριτας ὑπὲρ ψάμμον, Κυριακὴ ἀθλοφόρε, ὡς ἐλεήμων καὶ φιλάνθρωπος.