Ο άγιος μεγαλομάρτυς Θεόδωρος
ο Στρατηλάτης
8η Φεβρουαρίου
Από τα γενναιότερα και αθλητικότερα παραστήματα της χριστιανικής παράταξης. Ήταν άνθρωπος ξεχωριστός και διακεκριμένος, γι’ αυτό και αγαπητός ανάμεσα στους συγχρόνους του. Καταγόταν από τα Ευχάιτα της μικρασιατικής Γαλατίας και κατοικούσε στην Ηράκλεια του Πόντου. Διακρινόταν για τα σωματικά και ψυχικά του χαρίσματα. Ήταν φρόνιμος, γνωστικός και άριστος χειριστής του λόγου. Ο αυτοκράτορας Λικίνιος τον διόρισε στρατηλάτη, χωρίς να γνωρίζει ότι ήταν κρυπτοχριστιανός. Στρατιωτικός στο επάγγελμα, διακρίθηκε γρήγορα και προήχθη στους μεγαλύτερους βαθμούς της στρατιωτικής ιεραρχίας. Ήταν γενναίος και συγχρόνως σεμνότατος ως γνήσιος χριστιανός.
Ο Θεόδωρος, θέλοντας να ομολογήσει δημόσια την πίστη του στην Ηράκλεια και με το μαρτύριό του να στηρίξει τους χριστιανούς στην ευσέβεια, έπεισε τον Λικίνιο να μεταβεί εκείνος στην Ηράκλεια. Όταν έφτασαν στο θέμα της προσφοράς θυσίας στα χρυσά και αργυρά είδωλα των θεών που έφερε μαζί του ο Λικίνιος, ο Θεόδωρος ζήτησε να τα πάρει στο σπίτι του και να προσφέρει νυχτερινή σε αυτά θυσία και ύστερα να θυσιάσει και φανερά ενώπιον του πλήθους. Τη νύχτα, όμως, ο Θεόδωρος τα κομμάτιασε και μοίρασε τα τεμάχια στους φτωχούς.
Ο Άγιος ομολόγησε την πράξη του και αρνήθηκε να θυσιάσει στα είδωλα, αλλά και κατηγόρησε τον αυτοκράτορα για τις διώξεις του εναντίον των χριστιανών. Ο βασιλιάς διέταξε να τον φέρουν μπροστά του.
–Είσαι χριστιανός; του λέει.
–Είμαι.
–Και επιμένεις να είσαι;
-Μέχρι θανάτου.
–Τότε δεν μπορείς να είσαι στρατιώτης.
–Γιατί δεν μπορώ; Κανένας συνάδελφός μου δε με κατηγόρησε γι’ αυτό.
–Σε κατηγορώ εγώ! φώναξε οργισμένος ο βασιλιάς. Ένας πιστός στρατιώτης ακολουθεί τη θρησκεία του κράτους και του στρατού! Και συ λατρεύεις το Ναζωραίο.
-Δηλαδή τον αληθινό Θεό, είπε σεμνά και τολμηρά ο Θεόδωρος.
Υποβλήθηκε σε βασανιστήρια που υπέμεινε με αξιοθαύμαστη καρτερία και συντέλεσαν, ώστε πολλοί από τους στρατιώτες να ασπαστούν το χριστιανισμό. Αμέσως τότε, αφού τον καθαίρεσαν απ’ το βαθμό του, τον μαστίγωσαν άγρια. Έπειτα, του έμπηξαν στα πλευρά σιδερένια νύχια και στις πληγές του έβαλαν αναμμένους δαυλούς. Βασανισμένος ρίχτηκε στη φυλακή, όπου έμεινε νηστικός επί επτά ημέρες. Στο τέλος, τον σταύρωσαν. Ο Λικίνιος ήταν πλέον βέβαιος πως μετά τη σταύρωσή του ο Θεόδωρος θα είχε πεθάνει. Όμως, ο Μεγαλομάρτυρας σώθηκε, αφού ο Θεός έστειλε άγγελο να τον απαλλάξει από το μαρτύριο του σταυρού. Όταν ογδόντα πέντε περίπου στρατιώτες, τους οποίους είχε στείλει ο αυτοκράτορας για να πάρουν το σώμα του Αγίου, είδαν ότι ο Θεόδωρος δεν είχε πάθει τίποτα, πίστεψαν στον Χριστό. Το ίδιο συνέβη και με άλλους τριακόσιους στρατιώτες που εστάλησαν για να θανατώσουν τον Άγιο, τον οποίο τελικά αποκεφάλισαν.
Περισσότερα...
Από τα πιο γενναία και πιο αθλητικά παραστήματα της χριστιανικής παράταξης. Καταγόταν από τα Ευχάιτα της Γαλατίας, κάτοικος Ηράκλειας, που βρίσκεται στον Εύξεινο Πόντο. Στο στρατό διακρίθηκε γρήγορα και προχώρησε στην ιεραρχία. Εκτός από πολύ ανδρείος ήταν συνάμα και πολύ σεμνός. Είχε την αντίληψη του Πλάτωνα για την ανδρεία, ότι δηλαδή πρέπει να είναι και σώφρων και οσία (φρόνιμη, συνετή και ιερή). Και το πετύχαινε αυτό γιατί ήταν γνήσιος χριστιανός. Στην Ανατολή τότε βασίλευε ο Λικίνιος (328-334 μ.Χ.), ο οποίος, μετά την προσωρινή συμμόρφωσή του προς το διάταγμα των Μεδιολάνων του 313 μ.Χ., άρχισε πάλι να θέτει σε δυσμένεια τους χριστιανούς.
Όταν ο Λικίνιος επισκέφτηκε την Ηράκλεια και είδε μεταξύ των αξιωματικών τον Θεόδωρο, θαυμάζοντας το παρουσιαστικό του, ζήτησε πληροφορίες γι’ αυτόν. Του είπαν τότε ότι ήταν άριστος αξιωματικός αλλά και χριστιανός στην πίστη. Ήταν βέβαιο αυτό; Bεβαιότατο. Ο ίδιος δεν φρόντιζε να το κρύβει. Ομολογούσε και υποστήριζε το χριστιανικό φρόνημά του. Ο βασιλιάς διέταξε να του τον φέρουν ιδιαιτέρως.
– Είσαι χριστιανός; του είπε. – Είμαι. – Και επιμένεις να είσαι; – Μέχρι θανάτου. – Αλλά τότε δεν μπορείς να είσαι στρατιώτης. – Γιατί δεν μπορώ; Κανένας συνάδελφός μου δεν μπορεί να μου προσάψει τέτοιο στίγμα. – Σου το προσάπτω εγώ! φώναξε οργισμένος ο βασιλιάς. Ένας πιστός στρατιώτης ακολουθεί τη θρησκεία του κράτους και του στρατού. Και συ λατρεύεις το Ναζωραίο. – Δηλαδή τον αληθινό Θεό, είπε σεμνά και τολμηρά ο Θεόδωρος.
Ο βασιλιάς του προανήγγειλε απερίφραστα τις συνέπειες. Ή θα αρνιόταν τον Χριστό και θα είχε όλη την εύνοια του βασιλιά ή θα ατιμαζόταν με καθαίρεση και θα παραδιδόταν σε βασανιστικό θάνατο. Ας διάλεγε, λοιπόν.
Ο Άγιος διάλεξε. Το δεύτερο βέβαια. Ήταν τιμή του να τον καθαιρέσουν για τον Χριστό, ο πιο μεγάλος του πόθος να πεθάνει γι’ Αυτόν. Έγινε τότε η καθαίρεση και ο Άγιος την υπέστη με το μέτωπο ψηλά. Έπειτα του γύμνωσαν τον κορμό και τον ράβδισαν σκληρά. Όταν είδαν ότι άντεχε ακόμα, ακολούθησε η μαστίγωση με μαστίγιο που είχε δεμένες στις άκρες του σφαίρες μολυβένιες. Μάταιο και αυτό. Προχώρησαν τότε σε πιο θηριώδη ωμότητα. Του έμπηξαν σιδερένια νύχια στα πλευρά του και έβαλαν στις πληγές αναμμένα δαδιά. Ο γενναίος στρατιώτης του Χριστού το υπέστη και αυτό. Η μαρτυρική καρτερία του νίκησε τη φοβερή δοκιμασία. Τον έριξαν κατόπιν στη φυλακή με τις πληγές του ανοιχτές και αφρόντιστες.
Μετά από επτά μέρες τον έβγαλαν. Σχεδόν δεν μπορούσε να βαδίσει, αλλά η όψη του ήταν αξιοπρεπής και το φρόνημα αλύγιστο. Διατάχθηκε τότε η σταύρωσή του. Το άκουσμα τον γέμισε αγαλλίαση. Θα λάμβανε το θάνατο του Χριστού, του Σωτήρα του! Στον τόπο της σταύρωσης ήταν πολλοί αξιωματικοί και στρατιώτες. Ήρθε και λαός πολύς, χριστιανοί και ειδωλολάτρες. Και τότε έγινε κάτι παράδοξο: ο άγιος Θεόδωρος μετέβαλε το σταυρό του σε βήμα θείου κηρύγματος. Και η χάρη του Θεού έκανε εξαίσιο θαύμα. Στρατιωτικοί και πολίτες ειδωλολάτρες κατακτήθηκαν και ομολόγησαν τη χριστιανική πίστη. Έπρεπε, λοιπόν, να τελειώνουν γρήγορα. Και ένας δήμιος, ανεβαίνοντας με σκάλα ως το ύψος του σταυρού, αποκεφάλισε το σταυρωμένο μάρτυρα.
Τη μνήμη του αγίου Θεοδώρου υμνεί με λαμπρότητα η Εκκλησία. Τον χαιρετίζει, γιατί κατατρόπωσε την παράταξη του εχθρού, γιατί αναδείχθηκε η ιερά κεφαλή, κόσμημα της Εκκλησίας, στύλος ασάλευτος, στρατιώτης αήττητος, σεπτή των αθλοφόρων κορυφή. Και το παράδειγμά του μένει από τις πιο λαμπρές μαρτυρίες της θριαμβευτικής δύναμης της πίστης στις ψυχές που φλέγονται απ’ αυτήν.
Ἀπολυτίκιον
Στρατολογίᾳ ἀληθεῖ Ἀθλοφόρε, τοῦ οὐρανίου στρατηγὸς Βασιλέως, περικαλλὴς γεγένησαι Θεόδωρε∙ ὅπλοις γὰρ τῆς πίστεως, παρετάξω ἐμφρόνως, καὶ κατεξωλόθρευσας τῶν δαιμόνων τὰ στίφη, καὶ νικηφόρος ὤφθης ἀθλητής∙ ὅθεν σε πίστει ἀεὶ μακαρίζομεν.