Ο άγιος Στέφανος
ο Πρωτομάρτυρας και Αρχιδιάκονος
27η Δεκεμβρίου
Ήταν ένας από τους πιο διακεκριμένους μεταξύ των επτά διακόνων που εξέλεξαν οι πρώτοι χριστιανοί και χειροτόνησαν οι άγιοι Απόστολοι, για να επιστατούν στις κοινές τράπεζες των αδελφών, ώστε να μη γίνονται λάθη. Επίσης, τους είχε ανατεθεί η διαχείριση των χρημάτων των χριστιανικών κοινοτήτων. Αν και ήταν κουραστική η ευθύνη του επιστάτη για τόσους αδελφούς, ο Στέφανος έβρισκε καιρό και δύναμη για να κηρύττει το Ευαγγέλιο του Χριστού. Και όπως αναφέρει η Αγία Γραφή: «Στέφανος πλήρης πίστεως και δυνάμεως εποίει τέρατα και σημεία μεγάλα εν τω λαώ» (Πράξ. στ΄8-15, ζ΄1-60). Δηλαδή ο Στέφανος, που ήταν γεμάτος πίστη και είχε χάρισμα ευγλωττίας δυνατό, έκανε μεταξύ του λαού μεγάλα θαύματα που προκαλούσαν κατάπληξη.
Ο Στέφανος είχε αφιερώσει τη ζωή του στο κήρυγμα του ευαγγελικού λόγου και στη φιλανθρωπική δράση. Για την προσφορά και τις αρετές του τιμήθηκε με το χάρισμα της θαυματουργίας. Με το χάρισμα αυτό θεράπευε ασθενείς και αποδείκνυε τη δύναμη του Χριστού. Με τη βαθιά θεολογική του κατάρτιση ανέτρεπε εύκολα τις κακοδοξίες των Ιουδαίων για το έργο του Χριστού προκαλώντας την οργή και το φθόνο τους. Οι Ιουδαίοι, όμως, καθώς ήταν προκατειλημμένοι, εξαπέλυσαν συκοφάντες ανάμεσα στο λαό, που διέδιδαν ότι άκουσαν τον Στέφανο να βλασφημεί τον Μωϋσή και τον Θεό. Με αφορμή, λοιπόν, αυτές τις συκοφαντίες, που οι ίδιοι είχαν ενσπείρει, άρπαξαν με μίσος τον Στέφανο και τον οδήγησαν μπροστά στο Συνέδριο, τάχα για να απολογηθεί.
Η απολογία του Στεφάνου υπήρξε πρότυπο τόλμης και θάρρους. Χωρίς να φοβηθεί καθόλου, εξαπέλυσε λόγια- κεραυνούς εναντίον των Ιουδαίων και, από υπόδικος, ορθώθηκε θυελλώδης ελεγκτής και κατήγορος. Τότε, ακράτητοι από το μίσος οι Ιουδαίοι, τον έσυραν έξω από την πόλη, όπου τον θανάτωσαν με λιθοβολισμό. Εκεί φάνηκε και η μεγάλη συγχωρητικότητα του Στεφάνου προς τους εχθρούς του με τη φράση του: «Κύριε, μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην». Δηλαδή, Κύριε, μη λογαριάσεις σ’ αυτούς την αμαρτία αυτή.
Περισσότερα...
Ο διάκονος Στέφανος, γεμάτος δύναμη και πίστη, έκανε καταπληκτικά και μεγάλα θαύματα ανάμεσα στο λαό. Μερικοί δε Εβραίοι από τη Συναγωγή, που λεγόταν Συναγωγή των Λιβερτίνων και των Κυρηναίων και των Αλεξανδρέων καθώς και των Ιουδαίων που ήταν από την Κιλικία και την Ασία, σηκώθηκαν και συζητούσαν με τον Στέφανο, αλλά δεν μπορούσαν να αντισταθούν στη σοφία και στο πνεύμα με το οποίο μιλούσε. Τότε έβαλαν ανθρώπους να πουν: «Τον ακούσαμε να λέει βλάσφημα λόγια για τον Μωυσή και τον Θεό». Και αφού ξεσήκωσαν τον όχλο, μια μέρα άρπαξαν τον Στέφανο και τον οδήγησαν ενώπιον του Συνεδρίου, τάχα για να απολογηθεί. Η σκοπός τους, όμως, ήταν να τον θανατώσουν. Ο Στέφανος, ευρισκόμενος ανάμεσα σε ανθρώπους που θέλανε να τον σκοτώσουν, δεν δείλιασε ούτε στιγμή. Αντίθετα, ο κίνδυνος του θανάτου αύξησε την τόλμη του και γιγάντωσε τον ενθουσιασμό του. Η απολογία του υπήρξε πρότυπο τόλμης και θάρρους. Και αφού κατάλαβε ότι οι άνθρωποι που τον περιτριγύριζαν δεν είχαν διάθεση να εξακριβώσουν και να αποδεχτούν την αλήθεια, ύψωσε τη φωνή του και τους έλεγξε με σταθερότητα. Κεραυνός υπήρξε ο λόγος του. «Ποιον από τους Προφήτες δεν καταδίωξαν οι πρόγονοί σας; Αυτοί σκότωσαν εκείνους που προανήγγειλαν τον ερχομό του Μεσσία, του οποίου τώρα εσείς γίνατε προδότες και φονιάδες. Εσείς που λάβατε το νόμο που ο Θεός σάς έδωσε με εντολές αγγέλων και δεν τον τηρήσατε». Ενώ άκουγαν αυτά, οι καρδιές τους σχίζονταν από άγριο θυμό και έτριζαν τα δόντια τους εναντίον του Στεφάνου. Αλλά αυτός, γεμάτος με Πνεύμα Άγιο, ατένισε τον ουρανό και είδε τη δόξα του Θεού και τον Ιησού να στέκεται στα δεξιά του Θεού και είπε: «Βλέπω τους ουρανούς ανοιχτούς και τον Υιό του ανθρώπου να στέκεται στα δεξιά του Θεού». Τότε αυτοί, αφού έβγαλαν μια μεγάλη κραυγή, βούλωσαν τα αυτιά τους και όρμησαν όλοι μαζί επάνω του. Και αφού τον έβγαλαν έξω από την πόλη, τον λιθοβολούσαν. Οι μάρτυρες κατηγορίας έβαζαν τα ρούχα τους στα πόδια ενός νεαρού που λεγόταν Σαύλος και λιθοβολούσαν τον Στέφανο, ο οποίος προσευχόταν και έλεγε: «Κύριε Ιησού, δέξου το πνεύμα μου». Και αφού γονάτισε, φώναξε δυνατά: «Κύριε, μην τους λογαριάσεις την αμαρτία αυτή». Και με τα λόγια αυτά, παρέδωσε στον Σωτήρα του την ψυχή του.
Ἀπολυτίκιον
Βασίλειον διάδημα, ἐστέφθη σὴ κορυφή, ἐξ ἄθλων ὧν ὑπέμεινας, ὑπὲρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, Μαρτύρων πρωτόαθλε· σὺ γὰρ τὴν Ἰουδαίων ἀπελέγξας μανίαν, εἶδές σου τὸν Σωτῆρα, τοῦ Πατρὸς δεξιόθεν. Αὐτὸν οὖν ἐκδυσώπει ἀεί, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον
Ὁ Δεσπότης χθὲς ἡμῖν, διὰ σαρκὸς ἐπεδήμει, καὶ ὁ δοῦλος σήμερον, ἀπὸ σαρκὸς ἐξεδήμει· χθὲς μὲν γάρ, ὁ Βασιλεύων σαρκὶ ἐτέχθη, σήμερον δέ, ὁ οἰκέτης λιθοβολεῖται· δι’ Αυτὸν καὶ τελειοῦται, ὁ Πρωτομάρτυς καὶ θεῖος Στέφανος.
Μεγαλυνάριον
Πρῶτος Διακόνων ἀναδειχθείς, πρῶτος τοῦ Δεσπότου, ἐχρημάτισας μιμητής· ὅθεν Ἀθλοφόρων, πρωτεύων Πρωτομάρτυς, τύπος αὐτοῖς ἐγένου, Πρώταθλε Στέφανε.