Στις 2 Οκτωβρίου η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του ιερομάρτυρος Κυπριανού και της παρθενομάρτυρος Ιουστίνης. Έζησαν και μαρτύρησαν επί αυτοκρατορίας Δεκίου (249-251 μ.Χ.).

Ο Κυπριανός καταγόταν από την Καρχηδόνα, από επιφανή και πλούσια οικογένεια, η οποία του είχε προσφέρει αξιόλογη μόρφωση. Ζούσε στην Αντιόχεια της Συρίας. Ήταν μάγος, διώκτης του Χριστού και υπηρέτης των δαιμόνων. “Δαιμόνων ήν θεραπευτής και διώκτης Χριστού πικρότατος” (άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος). Έκανε, όμως, το έργο αυτό όχι συνειδητά, αλλά από άγνοια, επειδή νόμιζε ότι δεν υπάρχει ανώτερος και ισχυρότερος από τον διάβολο. Όταν αργότερα κατάλαβε, εξαιτίας κάποιου περιστατικού που θα διηγηθούμε παρακάτω, ότι ο Χριστός είναι πιο δυνατός και νικά και καταισχύνει τον διάβολο, τότε έκαψε τα μαγικά του βιβλία, βαπτίστηκε και στη συνέχεια χειροτονήθηκε αλληλοδιαδοχικά διάκονος, πρεσβύτερος και επίσκοπος. Μάλιστα, αξιώθηκε να χύσει και το αίμα του για τον Χριστό και γι’ αυτό ονομάζεται Ιερομάρτυς. Από υπηρέτης του σκότους και του ψεύδους έγινε κήρυκας του Φωτός και “μέγας της αληθείας αγωνιστής”.

Η Ιουστίνη ήταν “μία παρθένος από άρχοντας και επισήμους, γνησία νύμφη του Χριστού, άγαλμα έμψυχον, αφιέρωμα ασύλητον, ιερόν απαραβίαστον, κήπος κλεισμένος και σφραγισμένος, πηγή που εφυλάσσετο μόνο για τον Χριστό” (άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος). Αυτήν, που ήταν σε όλα απόρθητη και σεμνή, ερωτεύτηκε ένας ειδωλολάτρης, ο Αγλαΐδας, και επειδή ήταν αδύνατο να την κάνει δική του, σκέφτηκε έναν τρόπο σατανικό για να μπορέσει να την αποκτήσει. Παρακάλεσε τον Κυπριανό να της αλλάξει τα μυαλά με τις μαγείες του και να τη φέρει κοντά του. Ο Κυπριανός, ο οποίος είχε κάνει κι άλλα τέτοια, το θεώρησε εύκολο πράγμα, αφού πίστευε ότι η δύναμη των δαιμόνων είναι ακατανίκητη. Όμως, παρά τις προσπάθειές του, αυτή τη φορά απέτυχε. Η Ιουστίνη με την καθαρότητα της ζωής της και τη δύναμη της προσευχής της έδιωχνε τους δαίμονες, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να τη βλάψουν στο ελάχιστο. Γύρισαν νικημένοι και ντροπιασμένοι και δήλωσαν στον Κυπριανό ότι δεν μπορούν τίποτε να κάνουν, αφού η κοπέλα αυτή προστατεύεται από δύναμη ανώτερη από τη δική τους.

Το γεγονός αυτό συγκλόνισε τον Κυπριανό και έγινε η αιτία για να εγκαταλείψει τα είδωλα και τη μαγεία, να γνωρίσει και να βιώσει τη ζωή της Εκκλησίας και έτσι να απαλλαγεί από την καταδυνάστευση του διαβόλου και να αισθανθεί την πραγματική ελευθερία, “την ελευθερία των τέκνων του Θεού”. Γι’ αυτό, έκαψε μπροστά στον επίσκοπο Άνθιμο τα βιβλία του που περιείχαν τις απατηλές γνώσεις της μαγικής τέχνης και βαπτίστηκε χριστιανός. Έγινε ιερέας και αργότερα επίσκοπος Καρχηδόνας. Την Ιούστα τη χειροτόνησε διακόνισσα και τη μετονόμασε σε Ιουστίνη. Στη διακονία της Εκκλησίας ο Κυπριανός έδειξε μεγάλο αποστολικό ζήλο και γι’ αυτό ο Δέκιος τον εξόρισε μαζί με την Ιουστίνη στη Νικομήδεια. Εκεί ο ηγεμόνας Κλαύδιος, αφού υπέβαλε σε πολλά βασανιστήρια τους δύο Αγίους, τους αποκεφάλισε.

Ἀπολυτίκιον

Καὶ τρόπων μέτοχος, καὶ θρόνων διάδοχος, τῶν ἀποστόλων γενόμενος, τὴν πρᾶξιν εὗρες θεόπνευστε, εἰς θεωρίας ἐπίβασιν· διὰ τοῦτο τὸν λόγον τῆς ἀληθείας ὀρθοτομῶν, καὶ τῇ πίστει ἐνήθλησας μέχρις αἵματος, ἱερομάρτυς Κυπριανέ, σὺν τῇ ἁγίᾳ Ἰουστίνῃ τῇ συνάθλω. Πρεσβεύσατε Χριστῷ τῷ Θεῷ σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Θείας πίστεως τῇ φωταυγείᾳ, σκότος ἔλιπες τῆς ἀσεβείας καὶ φωστὴρ τῆς ἀληθείας γεγένησαι· ποιμαντικῶς γὰρ φαιδρύνας τὸν βίον σου, Κυπριανέ, τῇ ἀθλήσει δεδόξασαι. Πάτερ ὅσιε, τὸν Κτίστην ἡμῖν ἱλέωσαι ὁμοῦ σὺν Ἰουστίνῃ τῇ θεόφρονι.