Ο όσιος Βενέδικτος γεννήθηκε στη Νουρσία της Ιταλίας και έζησε τον 6ο αιώνα μ.Χ. Οι γονείς του ήταν ευγενείς και πλούσιοι αλλά και αφοσιωμένα τέκνα της Εκκλησίας. Γι’ αυτό και στο παιδί τους με αγάπη και ταπεινό φρόνημα, εφάρμοσαν τη διαπαιδαγώγηση που συνιστά ο λόγος του Θεού: «εκτρέφετε αυτά εν παιδεία καί νουθεσία Κυρίου». Ν’ ανατρέφετε, δηλαδή, τα παιδιά σας με παιδαγωγία και νουθεσία, σύμφωνα με το θέλημα του Κυρίου. Έτσι οι γονείς αυτοί ανέθρεψαν το γιο τους Βενέδικτο με θερμότατη ευσέβεια και φρόντισαν να του ανάψουν το ζήλο να εργασθεί σε κάτι μεγάλο και καλό, υπέρ της Εκκλησίας. Το ίδιο του το όνομα – στα ελληνικά μεταφράζεται ευλογημένος – φανέρωνε τη θαυμαστή πορεία που επρόκειτο να ακολουθήσει ο Όσιος.

Ο Βενέδικτος όταν ενηλικιώθηκε, πράγματι ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες των γονέων του. Αφού αποχώρησε στο φαράγγι Subiaco, στα Απέννινα όρη, επιδόθηκε στην προσευχή και τη μελέτη. Κι ήταν τόσο φιλελεήμων και η ζωή του τόσο αγία, που τη στόλιζε η αγαθότητα και η αυταπάρνηση, που έγινε αιτία να αποκτήσει μεγάλη φήμη στους γύρω ορεινούς πληθυσμούς. Ήρθαν κοντά του και 12 γειτονικοί ερημίτες μοναχοί και τον παρακάλεσαν να τους δεχτεί ως διδάσκαλος και ηγούμενός τους. Μέσα σε διάστημα είκοσι χρόνων, ήλθαν κοντά του 164 μοναχοί. Οπότε το έτος 540 μ.Χ. ίδρυσε μοναστήρι επάνω στο όρος Cassino.

Υπήρξε ιδρυτής του μοναχικού τάγματος των Βενεδικτίνων, που υπάρχει μέχρι και σήμερα στη δυτική Εκκλησία. Μετριάζοντας την αυστηρότητα των τότε μοναχικών ασκήσεων, επέβαλε την εργασία ως απαραίτητο όρο του μοναστηριακού βίου. Είχε μάλιστα την ευτυχή έμπνευση να διδάξει ότι θεάρεστο έργο ήταν και η επέκτασή της και σε καλλιέργεια έρημων χωρών. Έτσι, οι Βενεδικτίνοι καλλιέργησαν πολλές τέτοιες χώρες της Δύσης ενώ παράλληλα ασχολούνταν και με αντιγραφές χειρογράφων, καλλιεργώντας έτσι και τις επιστήμες.

Είχε επίσης τιμηθεί από τον Κύριο με το χάρισμα της θαυματοποιίας και της προφητείας και κατάφερε έτσι να βοηθήσει, να θεραπεύσει και να υπηρετήσει το ποίμνιό του. Από τη βιογραφία του γνωρίζουμε θαυμαστά στοιχεία για το τέλος του: Προαισθάνθηκε το θάνατό του και έδωσε εντολή να ανοιχτεί τάφος για τον ενταφιασμό του. Μετά την εντολή αυτή προσβλήθηκε από ασθένεια που κράτησε έξι μέρες. Την έκτη μέρα ζήτησε από τους μαθητές του να τον μεταφέρουν σε μονή, όπου παρέδωσε την αγία του ψυχή αφού μετέλαβε των αχράντων μυστηρίων. Κατά την κοίμησή του δύο αδέλφια, ευσεβείς χριστιανοί, είδαν σε όραμα τον Όσιο υποβασταζόμενο από άνδρες, να ανεβαίνει στους ουρανούς. Μετά από το όραμα πληροφορήθηκαν την κοίμηση του Οσίου.

Ο όσιος Βενέδικτος πέθανε ειρηνικά το έτος 542 ή το έτος 543 μ.Χ., σε ηλικία 62 χρονών. Λανθασμένα γράφουν κάποιοι συναξαριστές ότι ο Βενέδικτος ήταν ο πρώτος που έδειξε στη Δύση τη μοναχική ζωή. Από τον 4ο αιώνα μ.Χ. ο μοναχικός βίος γνωρίστηκε στους δυτικούς από τον Μεγάλο Αθανάσιο. Δύο αιώνες πριν τον Βενέδικτο ήταν εξαπλωμένος στη Γαλλία μέσω του Μαρτίνου, του Επισκόπου Τουρώνης, του Ονωράτου και του Κασσιανού και στην Ιταλία μέσω του Αμβροσίου και του Ιερωνύμου.