Ο όσιος Σάββας

Έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Ιουστινιανού (439-532 μ.Χ.). Καταγόταν από το χωριό Μουταλάσκη της Καππαδοκίας και ήταν γιος ευσεβών γονέων, του Ιωάννη και της Σοφίας. Από παιδί είχε μοναχικές τάσεις και νωρίς αφιερώθηκε στη μοναχική ζωή. Στην αρχή κατέφυγε στο κοντινό προς την πατρίδα του μοναστήρι των Φλαβιανών, όπου έδειξε τα πρώτα δείγματα του ενάρετου και ένθεου χαρακτήρα του. Ήταν τόσο εγκρατής, ώστε για λόγους ασκήσεως ορισμένα συνηθισμένα τρόφιμα δεν τα έβαλε ποτέ στο στόμα του. Είχε τόση πίστη, που κάποτε μπήκε σε έναν κλίβανο πυρός, από τον οποίο βγήκε αβλαβής με τη βοήθεια του Θεού!

Αργότερα θέλησε να επισκεφτεί τα Ιεροσόλυμα και τους Αγίους Τόπους. Νέος, δεκαέξι ή δεκαοκτώ χρονών τότε ο Σάββας και θαυμαστής του μεγάλου ασκητή Ευθυμίου, του καθηγητή της ερήμου, ήρθε κοντά του και ζήτησε να γίνει μαθητής του. Αυτός, λόγω του νεαρού της ηλικίας του και θέλοντας να τον προγυμνάσει προτού τον δεχτεί στη λαύρα του, τον έστειλε κοντά στον επίσης μεγάλο ασκητή Θεόκτιστο. Ο άγιος Σάββας αναδείχτηκε μέγας ασκητής και έγινε πατέρας και ποιμένας πολλών μοναχών της ερήμου. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, ο Σάββας ήταν τόσο σοβαρός και ηθικός, που προσαγορεύθηκε “παιδαριογέροντας” από τον Μέγα Ευθύμιο! Ίδρυσε κοντά στα Ιεροσόλυμα την ομώνυμη Μονή. Προσείλκυσε με τη ζωή του πλήθη μοναχών στην περίφημη λαύρα που έχτισε. Η Μονή του αγίου Σάββα είχε πλήθος μοναχών, τους Σαββαΐτες. Αναφέρεται ότι το 614 μ.Χ. αριθμούσε πέντε χιλιάδες μοναχούς. Είχε δική της τάξη και δικό της λειτουργικό τυπικό. Το τυπικό των Ακολουθιών που χρησιμοποιεί σήμερα η Εκκλησία μας έχει την αρχή του στο τυπικό της ιστορικής αυτής Μονής.

Ο όσιος Σάββας έλαβε ενεργό μέρος στον αγώνα της Εκκλησίας με τους μονοφυσίτες. Για την αγιότητα της ζωής του και για τη μεγάλη του φήμη είχε σταλεί από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων δύο φορές ως πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη στα χρόνια των βασιλέων Αναστασίου και Ιουστινιανού και αγωνίστηκε για την ορθόδοξη πίστη. Ο Σάββας, όσο μεγάλωνε, τροφοδοτούσε όλο και περισσότερο το πνεύμα του, γι’ αυτό και τιμήθηκε με το χάρισμα της θαυματοποιίας. Το χάρισμα αυτό το επιστράτευσε στην υπηρεσία των φτωχών και των ασθενών κι έτσι επιτέλεσε σημαντικότατα έργα. Πέθανε ειρηνικά σε ηλικία 94 χρονών και ετάφη στη Μονή του. Το όνομα Σάββας είναι συριακό και σημαίνει “πρεσβύτης”. Το δίστιχο του Συναξαρίου λέει: “Η προσκόλλησή του, όσο ζούσε, στο θείο θέλημα τον βοήθησε να αντικρίζει τώρα κατάματα τον Θεό”.

Ἀπολυτίκιον

Tῶν ὁσίων ἀκρότης καὶ ἀγγέλοις ἐφάμιλλος, ὡς ἡγιασμένος ἐδείχθης, ἐκ παιδός Σάββα Ὅσιε· Οὐράνιον γὰρ βίον ὐπελθῶν, πρὸς ἔνθεον ζωὴν χειραγωγεῖς, διὰ λόγου τε καὶ πράξεως ἀληθοῦς, τοὺς πίστει ἐκβοῶντας σοι· δόξα τῷ δεδοκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.

Ταῖς τῶν δακρύων σου ῤοαῖς, τῆς ερήμου τὸ ἄγονον ἐγεὠργησας. καὶ τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἐκατὸν τοὺς πόνους ἐκαρποφόρησας. καὶ γέγονας φωστήρ, τῇ οἰκουμένῃ λάμπων τοῖς θαύμασι, Σάβα πατήρ ἡμῶν ὅσιε. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.